ALMONDE CORNELIUS van, kupiec
| < Poprzednie | Następne > |
CORNELIUS van ALMONDE (29 IX 1763 Gdańsk – 26 XI 1844 Gdańsk), kupiec. Pochodził z rodziny kalwińskiej z Brabancji, osiadłej początkowo w Elblągu. W Gdańsku, na Nowych Ogrodach, jako jej pierwszy przedstawiciel osiadł Pieter Jonas (1613 Elbląg – 1674 Gdańsk). Potomek Pietera i kolejnych Corneliusów: Corneliusa I (27 IV 1649 Gdańsk – 9 XI 1706) i Corneliusa II (1 II 1682 Gdańsk – 22 I 1760 Gdańsk). Syn Corneliusa (17 VIII 1719 – 20 II 1792), 12 III 1732 zapisanego do czwartej (drugiej) klasy gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, od 24 V 1753 żonatego z Anną Eggerat (19 VIII 1726 Elbląg – 2 IV 1790 Gdańsk), zamieszkałego w rodzinnej kamienicy przy Krebsmarkt (Targ Rakowy). Brat Hermanna (24 IX 1769 Gdańsk – 15 VI 1855 Gdańsk), Anny Emilii (1 IV 1759 Gdańsk – 2 I 1830 Gdańsk), żony gdańskiego lekarza Franza Antona Schlandera (1 V 1741 – 18 V 1831 Gdańsk), Magdaleny (22 VI 1761 Gdańsk – 19 XII 1857 Gdańsk), panny, i Marii (7 IX 1766 Gdańsk – pochowana 30 I 1794 Gdańsk), od 6 IX 1791 żony Jakoba Kabruna.
13 V 1785, określany jako pochodzący z Nowych Ogrodów, nabył za 72 floreny kupieckie obywatelstwo Gdańska. Zajmował się hurtowym handlem zbożem. W 1797 był prezesem zarządu szpitali św. Ducha i św. Elżbiety. Od rodziny Uphagenów w 1799 wydzierżawił a w 1800 nabył majątek w wsi Piecki, w którym podczas
oblężenia Gdańska w 1807 stacjonował sztab marszałka François Josepha Lefebvre’a. Mieszkał w pałacyku przy Langgarten 201 (ul. Długie Ogrody, później nr 47, obecnie mniej więcej przed nr 20); od 1803 dzierżawił go od współwłaścicieli Johanna Uphagena i gdańskiego kupca Adama Gottlieba Freudego, a w 1808 nabył od ich spadkobierców. W dniach 1–2 VI 1807 gościł tam przebywającego po raz pierwszy w Gdańsku Napoleona Bonaparte, tam też wieczorem 1 czerwca cesarz przyjął delegację kupców i notabli gdańskich protestujących przeciwko narzuconej na miasto kontrybucji. Kwaterę przy Długich Ogrodach najpewniej polecił Napoleonowi znający właściciela z kwaterowania w Pieckach marszałek François Lefebvr.
W latach 1806–1817 właściciel kamienic przy Langgasse 377 (ul. Długa 19) z domem tylnym przy Postgasse 382 (ul. Pocztowa 2) i Hundegasse 272 (ul. Ogarna 51), spichrza Król Dawid (König David) na Spichlerzach (Wyspie Spichrzów), spalonego w czasie działań wojennych jesienią 1813. W latach 1806–1828 był także właścicielem kamienicy przy Hundegasse 287 (ul. Ogarna 66) z oficyną przy Dienergasse 186 (ul. Służebna 24, nie istnieje, przedłużenie ul. Za Murami). Był ponadto w 1808 właścicielem wsi Arciszewo (Artschau) pod Gdańskiem.
W latach 1815–1828 wspólnik Theodora Behrenda w firmie Almonde und Behrend, dominującej na gdańskim rynku zbożowym. W 1817 kantor firmy znajdował się przy Hundegasse 51. Jako pośrednik spółka sprowadziła z Anglii bocznokołowy statek parowy „Xiążę Xavery”, który 15 VI 1827 pod dowództwem kpt. Barrenta odbył pierwszy rejs z 65 gośćmi na pokładzie z Gdańska do Sopotu i z powrotem. Spółkę rozwiązano 15 IX 1828. W latach 1808–1843 konsul Niderlandów w Gdańsku.
W 1818 był współzałożycielem chóru mieszanego Danziger Gesangverein ( Stowarzyszenie Śpiewacze), w latach 1818–1822 – członkiem zarządu. Był też członkiem resursy Concordia zu den drei Ringen.
Od 19 X 1795 żonaty z Marią (8 VII 1762 – 20 III 1844 Gdańsk), córką Archibalda Mac Leana, wdową po kupcu Michaelu Barstowie (1741–1794). Przed ślubem z Michaelem Barstowem, zawartym 10 II 1785, była śpiewaczką amatorką, występowała w Domu Angielskim na koncertach organizowanych przez Daniela II Gralatha i kupca Andreasa Peltrégo (1747–1824). Potomkami ich byli: 1/ Cornelius Archibald (ur. 31 VII 1798) oraz 2/ Maria (ur. 30 VII 1796), 3/ Emilia Charlotta (1797–1865), panna, i 4/ Marianna Angelica (9 X 1804 – 28 VIII 1866). Pałacyk przy Długich Ogrodach odziedziczyły córki wdowy Marii z jej pierwszego małżeństwa, Emilia i Mathylda Barstow, w 1872 nabyły go władze wojskowe i przebudowały na siedzibę dowództwa, zniszczony w 1945.
Pochowany 2 XII 1844 obok żony na cmentarzu Zbawiciela. Córki z pierwszego małżeństwa Marii, Emilia i Matylda Barstow, w 1844 ufundowały w kościele św. Piotra i Pawła poświęcone matce i obu jej mężom epitafium z prostokątną tablicą z inskrypcją i czteropolową tarczą herbową, zaginione w 1945.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VIII, s. 5.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 317.
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 279, 27 XI 1844, s. 2627 (nekrolog).
Altpreuss. Biogr., Bd. 1 s. 10.
