BANACH JOLANTA MARIA, posłanka, wiceminister
| < Poprzednie | Następne > |
JOLANTA MARIA BANACH (ur. 11 XI 1958 Lębork), z domu Żurawicka, nauczycielka, posłanka na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (RP), wiceminister. Córka urodzonych w Warszawie Alicji z domu Andrzejaczek, urzędniczki, i Henryka, operatora maszyn, m.in. pracownika lęborskigo ZWAR-u. W 1983 absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Gdańskiego (UG), w 2004 ukończyła studia podyplomowe w zakresie zarządzania projektami europejskimi i prawa Unii Europejskiej (UE) na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
W latach 1983–1993 była nauczycielką języka polskiego, m.in. w Zespole Szkół Rolniczych w Lęborku, Zespole Szkół Zawodowych Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni, Zespole Szkół Przemysłu Spożywczego w Gdyni, Zespole Szkół Poligraficznych i Ogólnokształcących w Gdańsku. Była koordynatorką w ogólnopolskich projektach współfinansowanych z środków UE: Gender Index, realizowanego w partnerstwie tworzonym przez UNDP (Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju), Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Szkołę Główną Handlową, Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”, Derm – Service Pologne, Fundację Feminoteka i Międzynarodowe Forum Kobiet oraz Drogowskaz do Zatrudnienia, którego pomysłodawcą i wykonawcą było Stowarzyszenie Inicjatyw Samorządowych z Lublina. Od 2005 wicedyrektorka, a od 2015 dyrektorka Bursy Gdańskiej.
W sierpniu 1980 uczestniczka strajku studentów na UG, w latach 1980–1982 działała w duszpasterstwie akademickim przy kościele św. Mikołaja w Gdańsku. Od 1994 członkini Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP). W latach 1997–1999 przewodniczyła gdańskiej Radzie Wojewódzkiej SdRP. W 1999 weszła w skład Zarządu Krajowego Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD). Od 1994 do maja 2001 pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Demokratycznej Unii Kobiet, następnie przez krótki czas była przewodniczącą tej organizacji.
Z ramienia SLD posłanka (z okręgów gdańskich) na Sejm RP II kadencji (1993–1997), III kadencji (1997–2001) i IV kadencji (2001–2005), zasiadała w Komisji Polityki Społecznej, Komisji Rodziny, Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z rządowym programem uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych. W latach 1995–1997 zajmowała stanowisko pełnomocniczki rządu do spraw rodziny i kobiet. Była wiceprzewodniczącą polskiej delegacji na V Światową Konferencję ONZ w Sprawie Kobiet, autorką pierwszego raportu o sytuacji polskich rodzin i o sytuacji polskich kobiet. W 1995 stworzyła pierwszy rządowy program dożywiania dzieci i założyła fundację Dorośli Dzieciom.
W latach 1996–1999 wchodziła w skład Naczelnej Rady Nadzorczej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W latach 1998–2000 zasiadała w sejmiku pomorskim. Od 19 X 2001 do 18 X 2005 pełniła funkcję wiceministra gospodarki w rządzie Leszka Millera oraz pełnomocniczki rządu do spraw osób niepełnosprawnych. Złożyła dymisję z zajmowanych stanowisk w proteście przeciwko ograniczaniu wydatków na cele społeczne.
W marcu 2004 w wyniku rozłamu w SLD była współzałożycielką, m.in. z Markiem Borowskim, centrolewicowej partii Socjaldemokracja Polska (SDPL) i objęła funkcję przewodniczącej klubu parlamentarnego. W 2005 (uzyskała 9020 głosów) i 2007 bez powodzenia kandydowała do Sejmu RP oraz w 2006 do sejmiku pomorskiego. Od czerwca 2007 do 27 II 2010 była przewodniczącą SDPL w województwie pomorskim, w latach następnych wchodziła w skład zarządu wojewódzkiego partii. W okresie 2010–2014 zasiadała w Radzie Miasta Gdańska (wybrana z listy SLD jako jedyna radna lewicy), była członkinią Komisji Rewizyjnej oraz Komisji Edukacji. W 2014, po odwołaniu przez Zarząd Miejski SLD udzielonej jej wcześniej rekomendacji, wycofała swoją kandydaturę w wyborach na prezydenta miasta Gdańska. W 2019 bezskutecznie ubiegała się z listy koalicji Lewica o mandat poselski na Sejm RP IX kadencji (otrzymała 22 485 głosów). Od 2021 związana z frakcją SLD Nowej Lewicy, od stycznia 2022 w zarządzie regionu pomorskiego tej partii. W 2024 z listy Wspólna Gdańska Droga (Polska 2050 Szymona Hołowni, Nowa Lewica, ruchy miejskie) ponownie radna Gdańska, w wyborach otrzymała 1543 głosy.
W latach 2006–2015 była prezeską, następnie wiceprezeską Zarządu Pomorskiego Oddziału Okręgowego PCK. W 2016 założyła stowarzyszenie Lepszy Gdańsk, działające na rzecz dzielnicowych inwestycji, edukacji będącej jednym z priorytetów w działalności samorządu, tworzenia polityki społecznej rozumianej jako pakiet usług komunalnych, szerokiego dialogu z mieszkańcami, ograniczenia prywatyzacji zasobów i usług komunalnych, ożywienia lokalnej przedsiębiorczości, kultury i nauki.
Odznaczona m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (2011), Orderem Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny III stopnia, nadanym przez Prawosławnego Metropolitę Warszawskiego i całej Polski w imieniu Świętego Soboru Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (2015), Medalem 55-lecia Honorowego Krwiodawstwa PCK (2013), medalem „Za serce – sercem”, przyznanym przez Fundację Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych „Miłosierdzie” z Kalisza (2004), honorową odznaką „Za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka”, odznaką „Za Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych”, Medalem Przyjaciela Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych (2002), Medalem 700-lecia Gminy Gniew (1997). 24 X 2003 była matką chrzestną okrętu podwodnego ORP „Bielik”.
Od 1978 żona Bogdana Banacha (ur. 16 XII 1953), komandora podporucznika w 3. Flotylli Okrętów w Gdyni. Matka Bogdana (ur. 1978) oraz bliźniaczek Marceliny i Wiktorii (ur. 1988).
