BORCK MICHAEL, sekretarz Rady Miejskiej, poeta

< Poprzednie

Następne >

Michael Borck, Informacja. Strony podatku mieszczan gdańskich, który oni culagą zwą, około 1637

MICHAEL BORCK (Borke) (14 I 1579 Gdańsk – 6 II 1658 Gdańsk), sekretarz Rady Miejskiej Gdańska, poeta. Syn Joachima Borcka (zm. 14 II 1617), ławnika (1594), rajcy (1609), sędziego (1609, 1612) Starego Miasta i jego pierwszej żony, poślubionej w 1578 Elisabethy Luerii (Lühr).

4 VII 1595 immatrykulował się z bratem Joachimem na uniwersytecie w Królewcu. Od października 1599 studiował prawo na uniwersytecie w Wittenberdze (zapisał się razem z gdańszczaninem Georgiem Remusem). Dzięki otrzymanemu stypendium gdańskiej Rady Miejskiej od końca maja 1603 studiował prawo na uniwersytecie w Lejdzie (zapisał się tam razem z gdańszczaninem Salomonem Leiperem). W 1605 otrzymał roczne przedłużenie stypendium, z sugestią ze strony władz Gdańska by kontynuował studia we Francji i Włoszech. W grudniu 1606, z francuskiego miasta Saumur (gdzie doskonalił jezyk francuski) prosł Radę Miasta o zgodę na wyjazd do Włoch. W czerwcu 1608 był w Bazylei, ale brak go spisach przyjętych studentów, wpisał się tam do sztambucha Heinricha Heylla. 22 I 1609 był w Wenecji, zwiedził Rzym, wraz gdańszczaninem Jacobem Dorbeckiem 26 V 1609 immatrykulował się na uniwersytecie w Sienie, ale już 26 sierpnia tego roku obeny był w Lipsku.

W Gdańsku od 1611 do śmierci sekretarz miejski, piastował ten urząd przez 47 lat. Brał udział w zatargu Gdańska z królem polskim Władysławem IV na tle polityki celnej. W sporze o culagę około 1637 wydał broszurę w języku niemieckim i polskim wyjaśniającą argumenty władz miejskich (Information wegen der Bürger Zulage in Dantzigk / Informacja. Strony podatku mieszczan gdańskich, który oni culagą zwą).

Autor okolicznościowych wiersz, dotyczących zwłaszcza innych sekretarz miasta Gdańska: w 1646 z okazji ślubu Heinricha Beermanna (1615–1662) z Catheriną Vigand (zm. 1662), w 1655 z tej samej okazji przy ślubie Jacoba Westhoffa (1619–1676) z Elisabethą Giese (1624–1684). Wierszem żałobnym żegnał zaś w 1649 kolejnego z gdańskich sekretarzy miasta (62 lata na tym urzędzie), Wenzela Mittendorffa (1558–1649). Jeden z jego utworów (wraz z siedmioma tekstami innych autorów) został zamieszczony po dedykacji i wstępie w dziele Jana Heweliusza Selenographia. Był także m.in. autorem wiersza o herbie Gdańska, z interpretacja lwów-trzymaczy jako wyrazicieli stabilności, pracowitości i mocy.

Żonaty był od około 1610 z Cordulą Leiper (pochowana 17 V 1666, w wieku 75 lat), ojciec ochrzczonych w kościele św. Elżbiety: Barbary (zm. 28 IX 1644, w wieku 30 lat, pochowana z mężem), od 25 VI 1643 trzeciej żony kupca Georga Rogge (chrzest 4 VII 1597 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) – pochowany tamże 9 V 1645 w grobie nr 309), Michaela (chrzest 14 XI 1624), w listopadzie 1644 zapisanego na uniwersytet w Lejdzie, studenta prawa i tam na początku nauki zmarłego w wieku 20 lat, Joachima (chrzest 30 V 1627), Salomona (chrzest 7 VI 1629 – pochowany 6 IV 1646 w rodzinnym grobie) i Andreasa (pochowany w rodzinnym grobie 11 XII 1685, w wieku 52 lat), we wrześniu 1652 zapisanego do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, po studiach w Greifswaldzie (zapisany 22 VI 1654) i Groningen (1656), od 7 III 1662 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska, od ślubu w kościele św. Piotra i Pawła 23 II 1662 żonatego z Anną Marią, córką Hieronima Illgasena (zm. 1662), ojca trojga, ochrzczonych tamże, dzieci.

Od 1623 był współwłaścicielem posesji przy Langgasse (ul. Długa 43, przechodniej na ul. Ławniczą). Pochowany (22 II 1658) wraz z żoną w kościele NMP, w grobie rodzinnym nr 86. Żegnał go wierszem laudacyjnym anonimowy autor, a utworem wspomnieniowym Georg Baumgart (Christliches Ehrengedächtniss auff Michael Borcken, 1658). PP

Bibliografia:
Album Academiae Vitebergensis ab a. Ch. MDII usque ad a. MDCLX, ed. Carl Eduard Foerstemann, Lipsiae 1841, s. 461.
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 1, Leipzig 1910, s. 126.
Album studiosorum Academiae Lugduno-Batavae MDLXXV–MDCCCLXXV. Accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula, ed. Willem N. Du Rieu, Hagae Comitum 1875, s. 69, 354.
Ältere Universitätsmatrikeln. II. Universität Greifswald, Bd. 2 (1646–1700), hrsgb. Ernst Friedländer, Leipzig 1894, s. 59.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 336.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 175.
Chachaj Marian, Związki kulturalne Sieny i Polski do końca XVIII wieku. Staropolscy studenci i podróżnicy w Sienie, Sieneńczycy i ich dzieła w Polsce, Lublin 1998, s. 71–72.
Günther Otto, Der Danziger Sekretär Michael Brock und seine Messiade, „Mitteilungen des Westpreussischen Geschichtsvereins“, 1904, nr 4, s. 77 –78. Warschauer Adolf, Das Wappen und das Banner von Danzig, Danzig 1916, s. 31.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 77; 2, 472, 505; 4, 90.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342-1792 i 1807-1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 48.