BRANDT BARTHOLOMÄUS I, burmistrz Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
BARTHOLOMÄUS (Barthel) BRANDT I (około 1490 Gdańsk – 1/2 II 1549 Gdańsk), ► burmistrz Gdańska. Syn burmistrza ► Georga Brandta, dziadek burmistrza ► Bartholomäusa (Barthela) Brandta II.
Od 1520 był ► ławnikiem, od 1524 conseniorem, od 1526 seniorem. Od 1526 był ► rajcą, od 1538 burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza sprawował w 1539, 1543 i 1547, drugiego w 1538, 1542 i 1546; trzeciego w 1541 i 1545; czwartego w 1540, 1544 i 1548.
W 1525 został ławnikiem z nadania zrewoltowanego pospólstwa jako jeden z mniej skompromitowanych w jego oczach przedstawicieli patrycjatu. 24 VII 1542 pozwany, najprawdopodobniej za sprawą biskupa warmińskiego ► Jana Dantyszka, przez króla polskiego Zygmunta Starego przed sąd sejmowy (wraz z burmistrzem ► Tiedemannem Giesem) pod zarzutem potajemnego wprowadzania w Gdańsku obrządku ► luterańskiego. Ostatecznie do sądu nad burmistrzami nie doszło; mimo to w 1544 przybyła do Gdańska komisja królewska, oskarżająca gdańszczan o wprowadzenie kultu luterańskiego wbrew przysiędze złożonej monarsze w 1526, zarzuciła mu nieprzestrzeganie norm obyczajowości katolickiej. W roku 1543 bliżej nieznany Dimmies von der Heide publicznie rozpowiadał, że zamierza zamordować burmistrza (został aresztowany, po czym zwolniony z braku dowodów winy).
Aktywnie zajmował się działalnością kupiecką lokując kapitały w handel morski. W 1530 nabył majątek Kościelice, dzierżawił także majątki ziemskie Kościeleczki i Szymankowo na Żuławach. Pochowany w ► kościele Najświętszej Marii Panny.
Około 1515–1519 ożenił się z Anną, córką burmistrza ► Antona Bokelmanna. Ojciec ośmiorga dzieci: sześciu córek: Anny, Margarethy, Barbary, Elisabeth, Brigitty i Cathariny oraz dwóch synów: Antona (zmarł przedwcześnie) i Bartholomäusa (Barthela) (1522 Gdańsk – 22 V 1593), ławnika (od 1565), rajcy (od 1573), ► sędziego (1574) i ► burgrabiego królewskiego w Gdańsku (1585), aktywnego zwłaszcza na rynku kapitałowym w Amsterdamie.
Bibliografia:
Brandt Carl Freidrich, Geschichte einer Westpreussischen Familie. Das hansische Ratsgeschlecht Brandt vom Werder, „Zeitschrift des historischen Vereins für den Regierungsbezirk Marienwerder” , H. 64, 1925, s. 9-11.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 91.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 53.
