BUDZYŃSKA primo voto MIONSKOWSKA WALERIA, kupcowa
| < Poprzednie | Następne > |
WALERIA ANNA BUDZYŃSKA primo voto MIONSKOWSKA (30 IX 1902 Karwia koło Pucka – 11 II 1988 Bad Neuenahr, Niemcy Zachodnie). Córka Ernsta Gottfrieda Mildebradta vel Mildebrandta (4 IV 1840 Kukułowo koło Kamienia Pomorskiego – 27 VI 1906 Karwia), rybaka i oberżysty, oraz Józefiny Marii Julianny z domu Senkler (3 II 1865 Puck – 27 VI 1947 Gdańsk), primo voto Rott vel Rotta. Siostra Jadwigi Marii Heleny, po mężu Kohnke (7 I 1889 Karwia – 1 V 1940 Puck), Johannesa Carla Friedricha (13 I 1890 Dziwnów – 15 V 1972 Chicago, USA), Gertrud Josephine, po mężu Urlitzki vel Udenborg (22 III 1891 Dziwnów – 7 IX 1960 Stuttgart, Niemcy Zachodnie), Rudolfa (1892 Dziwnów – 9 XII 1892 Karwia), Reinholda Paula Michaela (30 I 1894 Karwia – 5 XII 1894 Karwia), Helene Marie Josephine, po mężu Damsz vel Damss (18 XII 1894 Karwia – 15 XI 1973 Frankfurt nad Menem, Niemcy Zachodnie), Waltera Ernsta (26 IX 1896 Karwia – 21 IX 1959 Radolfzell, Niemcy Zachodnie), Marie Marthy, po mężu Meyer (1 XI 1899 Karwia – 23 XI 1964 Passau-Auerbach, Niemcy Zachodnie). Siostra przyrodnia Carla Friedricha Michaela (ur. 21 I 1875 Ostrowo koło Pucka), Anny Sophie Wilhelmine (ur. 28 VII 1876 Ostrowo), Wilhelma Friedricha Johanna (11 IV 1878 Dziwnów – 16 XII 1944 Szczecin-Płonia) ze związku ojca z pierwszą żoną Wilhelmine z domu Eichhorst oraz siostra przyrodnia Ottona Wilhelma (11 V 1883 Karwia – 12 XII 1952 Krempe, Niemcy Zachodnie) ze związku matki z pierwszym mężem Johannem Rottem (zm. 16 IV 1884 Karwia; utonął, pochowany 26 VI 1884 w Strzelnie koło Pucka).
Ukończyła siedem klas szkoły powszechnej. Około 1914 przeniosła się z rodziną do Gdańska-Nowego Portu, gdzie pomagała w prowadzonym przez matkę sklepie nabiałowym przy Bergstrasse 20/20a (ul. Władysława IV). W 1926 wyszła za mąż za Franciszka Mionskowskiego (13 IX 1897 Przodkowo – 5 X 1939 Gdańsk-Zaspa), pocztowca i działacza społecznego (późniejszego obrońcy Poczty Polskiej 1939 i honorowego obywatel miasta Gdańska syna cieśli Augustyna Mionskowskiego i Teresy z domu Barsowskiej vel Barzowskiej. Małżeństwo było bezdzietne. Mieszkali przy Bergstrasse 20/20a, od 1932 w domu przy Sasperstrasse 9 (ul. Na Zaspę), zakupionym od sekretarza kolejowego Franciszka Kowalewskiego. W czasie wyborów do Volkstagu 7 IV 1935, w odwecie za wywieszenie przez męża polskiej flagi, grupa SA-manów wymalowała na tym budynku smołą napisy „Es lebe Adolf Hitler” („Niech żyje Adolf Hitler”) oraz „das Zentrum verrecke” („[Partia] Centrum zdechnie”). 8 kwietnia policja kryminalna zażądała od Franciszka Mionskowskiego natychmiastowego usunięcia napisów, grożąc mu aresztowaniem. Po wybuchu II wojny światowej dom jako należący do Polaka przeszedł na własność skarbu Rzeszy, w 1946 został zwrócony sądownie.
W czasie II wojny światowej pracowała jako pomoc kuchenna w hotelu, a w 1945, po przejściu frontu, była kucharką oraz sprzątaczką w komisariacie Milicji Obywatelskiej (MO) w Nowym Porcie. Otrzymywała za to jedynie deputat żywnościowy. Następnie pracowała jako sprzątaczka w szkole w Nowym Porcie. 8 IX 1945 wyszła za mąż za pochodzącego z Bydgoszczy Franciszka Budzyńskiego, który w czasie wojny przebywał w Gdańsku na robotach przymusowych. Ślub pozwolił jej na pozostanie w Gdańsku, mimo że była Niemką (chociaż w sporządzonym w 1945 życiorysie podała narodowość polską) i nie znała języka polskiego.
W Boże Narodzenie 1945 Franciszek Budzyński został ciężko ranny przez żołnierzy sowieckich, w następstwie czego zmarł. Od 12 XII 1956 do 10 V 1957 przebywała u rodziny w Stuttgarcie. 27 XI 1958 zrzekła się obywatelstwa polskiego, a 28 listopada – nieruchomości. W grudniu wyjechała w ramach akcji łączenia rodzin na stałe do Niemiec Zachodnich. Początkowo mieszkała w Passau (Pasawa) u siostry Marii, a po jej śmierci przeprowadziła się do Bad Neuenahr, gdzie zmarła w szpitalu „Maria Hilf”.
Bibliografia:
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej IPN Gd 0027/2134; Gd 210/379.
„Gazeta Gdańska” 23 IV 1935, nr 91.
