CYWIŃSKI ZBIGNIEW, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
ZBIGNIEW CYWIŃSKI (ur. 12 II 1929 Toruń), specjalista budownictwa i konstrukcji mostów, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Pawła, inżyniera budowy kolei, m.in. naczelnika Wydziału Drogowego PKP w Grudziądzu, od 1949 do emerytury w 1953 pracownika Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Gdańsku i Ireny z domu Mazurkiewicz, urzędniczki bankowej. Ze względu na pracę ojca w dzieciństwie mieszkał w latach 1933–1934 w Bydgoszczy, w 1935–1936 w Białymstoku, w 1937–1938 w Toruniu. We wrześniu 1939 wysiedlony przez Niemców z rodziną do Domanic koło Siedlec, w 1940 powrócił do Torunia. Nie mógł uczyć się w szkolnictwie średnim, które było niedostępne dla Polaków, więc w 1943 ukończył szkołę handlową i pracował w transporcie, jednocześnie uczył się w ramach tajnego nauczania. Po zakończeniu działań wojennych uczył się w gimnazjum i liceum w Toruniu, w 1946 z rodzicami zamieszkał w Grudziądzu, gdzie w 1949 uzyskał maturę w Gimnazjum i Liceum im. Króla Jana III Sobieskiego.
W Gdańsku od 1949, studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej PG, od 1953 inżynier w specjalności konstrukcje budowlane w zakresie mostów stalowych, od 1956 magister inżynier w specjalności budowa mostów. W latach 1954–2001 pracownik PG. W 1964 obronił dysertację doktorską „Skręcanie pręta cienkościennego o zmiennym monosymetrycznym otwartym przekroju poprzecznym” (obrona na Wydziale Budownictwa Lądowego PG, promotor: profesor Stanisław Błaszkowiak). W skróconej wersji doktorat został opublikowany w tym samym roku w niemieckim czasopiśmie „Der Stahlbau”. Od 1968, na podstawie dorobku i rozprawy Techniczna teoria prętów cienkościennych o zmiennych otwartych przekrojach złożonych, doktor habilitowany (przewód na Politechnice Wrocławskiej). Od 1975 docent, od 1978 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1990 profesor zwyczajny.
Na PG w latach 1974–1975 był kierownikiem Studium Podyplomowego „Teoria konstrukcji budowlanych” na Wydziale Budownictwa Lądowego, w 1975–1978 prodziekanem ds. kształcenia, w kadencjach 1984–1987, 1993–1996 i 1996–1999 dziekanem Wydziału Budownictwa Lądowego. W latach 1993–1999 był kierownikiem Katedry Techniki Budownictwa i Katedry Mechaniki Budowli. W latach 1993–2001 należał do redakcji „Pisma PG”. Wspólnie z Waldemarem Affeltem zainicjował w 1993 na PG cykl czterech konferencji na temat starych mostów w delcie Wisły, z których czwarta odbyła się w 2005.
Równocześnie w latach 1955–1957 pracował w Centralnym Biurze Studiów i Projektów Budownictwa Kolejowego w Gdańsku, w 1965–1966 był konsultantem na uniwersytecie w Bagdadzie (Irak), zaprojektował tam gmach Wydziału Nauk Przyrodniczych. W latach 1970–1973 był adiunktem w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Mosulu (Irak), w 1979–1980 pracował jako ekspert UNESCO ds. kształcenia nauczycieli w zakresie inżynierii budowlanej w Ministerstwie Edukacji w Mogadiszu (Somalia), w 1987–1988 profesor na uniwersytecie w Tokio, historycznie dopiero trzeci obcokrajowiec zatrudnionym na pełnych prawach profesora japońskiego. W 1996 był promotorem doktoratu honoris causa, przyznanego przez PG profesorowi Fumio Nishino.
Autor m.in. 100 years of the technical university education in Gdańsk 1904–2004 (Gdańsk 2004), trzech podręczników, m.in. Belki cienkościenne. Wzory skręcania (Gdańsk 1995), Mechanika budowli w zadaniach (Gdańsk 2000), skryptów Zbiór zadań z mechaniki budowli (cz. 1 Gdańsk 1959, cz. 2 Gdańsk 1961), wspomnień o wykładowcach PG (Czesławie Bieńku, Stanisławie Błaszkowiaku, Romanie Kazimierczaku, Witoldzie Nowackim, Jerzym Ziółce). Autor artykułów poświęconych tematyce kolejnictwa, mechanice budowli, budowie mostów, szkła w architekturze, inżynierii budowlanej, mechaniki budowli i budownictwa, filozofii, etyki w architekturze, historii PG. Publikował je w „Civiland Environmental Engineering Reports”, „Bauingenieur”, „Archives of Civil Engineeiring”, „Budownictwie”, „Drogi i Mosty”, „Gazety Akademii Medycznej w Gdańsku”, „Roczniku Gdańskim”, „Szkle”, „Wiadomościach Izby Projektowania Budowlanego”, „Piśmie PG ”, „Inżynieria i Budownictwo”, „Inżynieria Morska i Geotechnika”, „Civiland Environmental Engineering Repports”, „Przeglądzie Budowlanym”, „Steel Construction Design and Research”, „Archives of Civil Engineering”, „Wiadomościach. Miesięczniku Firm Projektowych i Organizatorów Inwestycji”, „Zeszytach Naukowych Politechniki Świętokrzyskiej”, „Zeszytach Naukowych Politechniki Gdańskiej” (seria: Budownictwo), „Zeszytach Naukowych Wydzialu Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej”, „Stahlbau”, „International Journal for Stability and Dynamics”, „Journal of Professional Issues in Engineering Education and Practice”, „Wiadomościach Melioracyjnych i Łąkarskich”, „Structural Engineering International”, Autor tzw. „Cywiński Paradox”, odkrycia zachowań się prętów cienkościennych w dynamice i stateczności w warunkach zmiennego przekroju poprzecznego.
Od 1972 był zaangażowany w działalność Międzynarodowego Stowarzyszenia Inżynierii Mostowej i Konstrukcyjnej (IABSE) jako zastępca delegata do Komitetu Stałego i członek Komisji Roboczej Siedmiu Zrównoważonej Inżynierii. Do 2019 był doradca w Radzie Naukowej firmy „Stahlbau”. Należał do Polskiego Towarzystwa Mechaniki Stosowanej (od 1962), Związku Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej, Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa (od 1966), American Society of Civil Engineering (ASCE, Amerykańskiego Stowarzyszenia Inżynierów Budownictwa, od 1992), Association for Bridge and Structural Engineering (BABSE), był członkiem rzeczywistym Instytutu Inżynierii Strukturalnej.
Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim (2008) Orderu Odrodzenia Polski, „Medalem im. Profesora Stefana Kaufmana” Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa (2005), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2008). W 2015 został wyróżniony tytułem Profesor Emeritus PG.
Żonaty z Heleną z domu Wilczyńską, inżynierem budownictwa wodnego, w 1956 absolwentką Wydziału Budownictwa Wodnego PG, ojciec Ewy Kido, architektki, Anny Choroszkiewicz, modelki, Iwony Cywińskiej-Suskiej, germanistki, kustoszki Biblioteki PG, oraz Piotra, absolwenta Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku.
Bibliografia:
Tomaszewska Agnieszka, Górski Jarosław, 90-lecie Profesora Zbigniewa Cywińskiego, „Inżynieria Morska i Geotechnika” 2019, nr 2, s. 104–105.
Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska. Księga Jubileuszowa, red. Bohdan Zadroga, Gdańsk 2005.
Wittbrodt Edmund, Na jubileusz osiemdziesięciu lat życia profesora Zbigniewa Cywińskiego, „Pismo PG” 2009, nr 8, s. 20–23.
