DRZEŻDŻON JAN, prozaik, poeta
| < Poprzednie | Następne > |
JAN DRZEŻDŻON (kaszub.: Jón Drzéżdżón) (16 V 1937 Domatowo koło Pucka – 22 VIII 1992 Gdańsk), prozaik i poeta piszący w języku polskim i kaszubskim, historyk literatury kaszubskiej, adiunkt Uniwersytetu Gdańskiego (UG). Syn kowala Józefa i Heleny z domu Hebel. Lata okupacji spędził z matką (ojciec przebywał w niewoli) i czworgiem rodzeństwa w rodzinnej wsi. Naukę rozpoczął w
w niemieckiej szkole elementarnej w Domatowie, po zakończeniu wojny uczył się tamże w polskiej, czteroklasowej, szkole, następnie w Leśniewie (ukończył tam piątą i szóstą klasę) i Starzynie. W latach 1951–1955 uczeń Liceum Pedagogicznego w Wejherowie.
Po maturze, początkowo z nakazu pracy, nauczyciel w Tyłowie (kierownik jednoklasowej szkoły), od 1957 w Domatowie, po służbie wojskowej od 1960 nauczyciel w Łebczu, następnie w Żelistrzewie. Jednocześnie od 1960 do 1965 student polonistyki w Wyższej Szkole Pedagogicznej. Od 1970 doktor na podstawie rozprawy Regionalna literatura kaszubska w latach 1920–1939. Zarys głównych problemów historycznoliterackich (promotor: prof. Andrzej Bukowski). W latach 1971–1976 pracował w Wyższej Szkole Nauczycielskiej (WSN) w Słupsku; w 1973–1974 w Ontario (Kanada) stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej. Od 1976 adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej UG i członek Związku Literatów Polskich. W 1983 odrzucono jego wniosek o otwarcie przewodu habilitacyjnego w oparciu o monografię dotyczącą współczesnej literatury kaszubskiej.
Autor m.in. prac naukowych: Wędrówki Remusowe po Kaszubach (1971), Piętno Smętka. Z problemów kaszubskiej literatury regionalnej lat 1920–1939 (1973, zmieniona wersja doktoratu), Współczesna literatura kaszubska 1945–1980 (1986). Autor powieści: Oczy diabła (1976), Leśna Dąbrowa (1977), Okrucieństwo czasu (1977), Tajemnica bursztynowej szkatułki (1977), Wieczność i miłość (1977), Rozkosze miłości (1981), Karamoro (1983), Miasto automatów (1984), Twarz Boga (1984), Złoty pałacyk (1990), Na niwach (1991), Czerwony dwór (1992), Twarz Smętka (1993). Autor zbiorów opowiadań (W niedzielni wieczór, 1974; Upiory, 1975; Dzwónnik, 1979; Twarz lodowca, 1986), tomów poetyckich (Sklaniane pôcorë, 1974; Przëszlë do mie, 1995) oraz utworów dla dzieci (Kraina Pantaloników, 1978, 1985; Poszukiwania, 1980, 1986; Wśród ludzi, 1981, 1988).
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1988) i Medalem Stolema (1982), uhonorowany odzanką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1978). Laureat nagród m.in. im. Wilhelma Macha (1975), im. Stanisława Piętaka (1976), Związku Literatów Polskich (1977), Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (1991).
Od 1961 żonaty z Urszulą, absolwentką biologii Studium Nauczycielskiego w Toruniu i WSN w Słupsku (1973), nauczycielką, właścicielką firmy outsourcingowej, ojciec Joanny (ur. 1965), adiunktki Wydziału Chemii UG, i Adama Józefa (ur. 14 XI 1963 Gdynia), absolwenta Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Pucku, w latach 1978–1982 zawodnika drużyny piłki ręcznej Spójni Gdańsk, absolwenta pedagogiki specjalnej na Wydziale Nauk Społecznych UG i administracji publicznej w Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej, nauczyciela wychowania fizycznego, w latach 1996–1998 dyrektora Szkoły Podstawowej w Jastarni, w latach 1998–2010 burmistrza Władysławowa.
Pochowany w Mechowej. Od 1996 Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubskiej w Wejherowie organizuje konkursy literackie jego imienia.
