FREMAUT DANIEL, kupiec, armator
| < Poprzednie | Następne > |
DANIEL FREMAUT (Fermauth)H (ok. 1632 Emden, Dolna Saksonia, nad Morzem Północnym – pochowany 30 VI 1718 Gdańsk), kupiec, armator. W Gdańsku przed 1673, 22 XII 1678 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska.
W latach 1688–1700 właściciel firmy armatorskiej. Początkowo, w 1688, dysponował statkami „Die Königin in Pohlen” i „Der Patriach Abraham” (ten drugi: 120 łasztów, od 1692 współudział miał także Lorentz Wolters). Oba statki 19 VII 1689, w drodze powrotnej z San Sebastian do Gdańska, zostały zatrzymane przez okręty angielskie i skierowane do Plymouth, zwolniono je dopiero w październiku (w 1690 1/4 udziału w statku „Die Königin in Pohlen” nabyli za 1200 guldenów kupcy amsterdamscy Jacques i Jean Peyrou). W 1689 powiększył firmę o nową jednostkę „Jungfrau Philippina” (imię na cześć córki, 80 łasztów, budowniczym był cieśla Johann Werdehoff, statek utracony w 1694 na Morzy Północnym po zajęciu przez kaprów francuskich). W 1691 dołączył do stanu posiadania nowy statek „Catherina Elisabeth” (imię na cześć córki, 200 łasztów, od 1696 ze współudziałem Lorentza Woltersa), do stycznia 1694 dysponował także małą jednostką, „Jungfrau Luise” (imię na cześć córki, 40 łasztów), która zatonęła z załogą podczas sztormu na Morzy Północnym w rejsie do San Sebastian. W 1694 powiększył stan posiadania o „Die Stadt Dantzig” (240 łasztów) i kolejny statek o imieniu „Jungfrau Luise” (imię na cześć córki, 150 łasztów). Posiadał także udziały w 19 spółkach armatorskich, najwięcej z Lorentzem Woltersem, z którym miał udziały w czterech statkach (oprócz wymienionych także w „Jungfrau Agatha Luisa” (150 łasztów) i „Pelikanie” (120 łasztów)), w spółkach z Martenem Colbergiem (dwa statki), z Nathanaelem Holwellem i Heinrichem Toullieu (dwa statki), w pozostałych wypadkach spółki z jego udziałem dysponowały po jednym statku (m.in. w 1691 zatonął statek „Der Pohl”, który miał w spółce z Michaelem Mottfordem).
Żeglował z towarami do portów Półwyspu Iberyjskiego (głównie ze zbożem, pszenicą, kaszą, drewnem, metalami (stal)), do Francji (z drewnem i artykułami leśnymi (wosk), lnem, wełną), do Holandii (ze zbożem, jęczmieniem, drewnem). W rzadkich rejsach do Anglii, Szkocji i Irlandii woził drewno i wosk. Wyjątkowo żeglował do Szwecji, Lubeki (z drewnem), Sundu (żyto), Królewca (wino francuskie). Z Półwyspu Iberyjskiego przywoził owoce, cukier, oliwę, z Francji sprowadzał głównie sól, wino, rzadziej ocet, syrop, także szkło, z Anglii przywoził np. kamienie szlifierskie.
Wskutek represji francuskich (po nieudanej wyprawie po polską koronę przez księcia Contiego) i rekwirowaniu gdańskich statków, od 1700 ograniczył swoją działalność, dysponował wówczas tylko jednym statkiem. Wznowił aktywną działalność w 1711, m.in. wspólnie z Lorntazem Woltersem, Carlem Hocheiselem i Benedictem Schmitem zamawiając u cieśli Friedricha Kallfa budowę 130 łasztowgo statku „Der Weisse Adler”, w tym czasie dysponował pięcioma jednostkami (o łącznym tonażu 560 łasztów). Od 1700 był właścicielem dworu w Kowalach.
29 X 1673 w kościele Najświętszej Marii Panny) (NMP) ożenił się z Marią Sittard (chrzest 12 VII 1655 – pochowana 13 XII 1686 w kościele św. Trójcy w zakupionym przez męża grobie nr 23). W 1687 ożenił się powtórnie (imię drugiej żony nie jest znane, pochowana 16 IX 1711, w wieku 57 lat, w kościele NMP, w grobie nr 89, w którym później pochowano i jego).
Ojciec 18 dzieci, z których aż dwanaścioro zmarło w niemowlęctwie lub dzieciństwie, w tym Philippina (chrzest 22 V 1679), której imię nadał w 1689 jednemu ze swoich statków. Pełnoletności dożyli: Catherina Elisabetha (chrzest 18 X 1677), od ślubu w kościele św. Piotra i Pawła 14 X 1700 żona Johanna Georga von Brayne, Louisa (chrzest 17 VII 1680 – pochowana 28 III 1754 w kościele NMP w grobie 379), od ślubu w kościele św. Piotra i Pawła 30 VIII 1707 żona Arthura Peyne (1681–1767), Daniel (chrzest 26 X 1681 – pochowany 6 XI 1758), we wrześniu 1697 zapisany do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, od 1699 student medycyny na uniwersytecie w Duisburgu, 21 V 1701 immatrykulowanego na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą, od września 1704 na uniwersytecie w Lejdzie, po 1705 do 1758 prywatny lekarza ogólnego w Gdańsku, Peter (chrzest 25 IV 1683 – pochowany 28 XII 1718 przy matce), który 30 IV 1709 wystarał się po potwierdzenia prawa kupieckiego, żonaty był z Concordią Gourlay (1684–1751), Abraham, razem z bratem Peterem, w 1718, po śmierci ojca, w spółce z Carlem Jantzenem zamówili u cieśli Jacoba Grieffa budowę kolejnego statku o imieniu
„Der Weisse Adler”, Sara, kolejno żony Fabiana Horna i Simona Winckela, Maria Luisa (pochowana 24 VIII 1733 w kościele NMP, w wieku 37 lat), od ok. 1715 żony Carla Peyne (brata Arthura).
Bibliografia:
Aeltere Universitäts-Matrikeln. Universität Frankfurt a. O., hrsg. v. Ernst Friedländer, Bd. 2, Leipzig 1888, s. 253.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. 6, s. 74, 477.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 269.
Groth Andrzej, Rozwój floty i żeglugi gdańskiej w latach 1660–1700, Gdańsk 1974, passim, zwłaszcza s. 103–106 .
Trzoska Jerzy, Z dziejów budownictwa okrętowego w Gdańsku – wykaz statków zbudowanych w pierwszej połowie XVIII w., „Nautologia”, t. 20, 1985, nr 1, s. 29, 31.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 184.
