GIBSONE ALEXANDER I, kupiec, rezydent angielski w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
ALEXANDER GIBSONE I (Gibson) (1734 – 18 X 1811 Gdańsk), kupiec. Syn Archibalda Gibsone’a, brat Heleny (9 X 1737 – 3 XII 1790), żony hrabiego Ottona Ernsta von Keyserlingka. Od 1780 rezydent angielski w Gdańsku, nabył obywatelstwo miejskie. Bezskutecznie zabiegał u króla angielskiego o pomoc finansową dla założonej w Gdańsku w 1707 kaplicy anglikańskiej. Zajmował się ożywioną wymianą handlową i pieniężną z firmami Europy Zachodniej. W 1777 otrzymał od króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II tytuł szlachecki. Od maja 1782 właściciel nabytych za 400 000 guldenów od wdowy po generale Józefie Przebendowskim dóbr rzucewsko-wejherowskich, 12 czerwca tego roku złożył przysięgę wasalną władcy pruskiemu. Dobra te obejmowały miasto Wejherowo i wsie Rzucewo, Osłonino, Śmiechowo, Pętkowice, Sławutowo, Nanice, Żelistrzewo, Błądzikowo, Sopieszyno i Gowino. Starając się podnieść kulturę rolną tych majątków, założyć w nich manufakturę i sprowadzić osadników szkockich, 28 I 1783 wydał dla nich specjalny wilkierz. Planów nie zrealizował i 6 XI 1790 odsprzedał majątki (za 200 000 talarów) siostrzeńcowi, hrabiemu Ottonowi Alexandrowi Keyserlingkowi, po czym przeniósł się do Gdańska, gdzie z Anglikiem Isackiem Eduardem Solly’m prowadził dom handlowy "Solly und Gibsone", w 1804 dysponujący siedmioma statkami.
W 1807 brał czynny udział w obronie Gdańska przed wojskami napoleońskimi. W czasie oblężenia skonstruował telegraf optyczny, zwany semaforem Gibsone’a, służący do kontaktów wizualnych z załogą twierdzy w Wisłoujściu za pomocą kodu z flag literowych, zawieszanych na maszcie ustawionym na północnych obwarowaniach miejskich. Po zakończeniu oblężenia wynalazek przekazał Francuzom. Mimo to posiadany przezeń majątek, o wartości 500 000 talarów, bezpośrednio po jego śmierci w 1811 z rozkazu francuskiego gubernatora w Gdańsku Jeana Rappa skonfiskowano, w zamian nosząc się z zamiarem nazwania jego imieniem bastionu św. Elżbiety. Po interwencjach dworów wiedeńskiego, berlińskiego i drezdeńskiego spadkobiercy (tak bliższa rodzina jak i krewni mieszkający w Anglii oraz Keyserlingkowie) większość majątku odzyskali, choć sprawa ciągnęła się do 1824.
W 1808 mieszkał przy Langer Markt 39 (Długi Targ). Kawaler. Pochowany 24 X 1811 w gdańskim kościele Najświętszej Marii Panny pod płytą nagrobną nr 29 w Kaplicy Wszystkich Świętych.
