GRADE JOHANN THEODOR, pastor w Kiezmarku i Trutnowych
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN THEODOR GRADE (chrzest 7 V 1711 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) w Gdańsku – 22 X 1754 Trutenau (Trutnowy)), pastor w Käsemark (Kiezmarku) i Trutnowych. Syn pastora Daniela Gradego. 7 VII 1725 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Student teologii w Lipsku, ukończył naukę w 1736 z tytułem magistra za pracę Iacobvm Hyacinthvm Serry Testem Veritatis In Historia Mariae Et Christi Adversvs Caes. Baronivm Aliosqve In Ecclesia Romana Sistit….
8 III 1737 zweryfikowany przez Ministerium Duchowne, wyświęcony 12 XI 1739. Od 29 XI 1739 pastor w Kiezmarku, jego imię umieszczono w inskrypcji dzwonu odlanego w 1748 dla tamtejszego kościoła przez Johanna Gottfrieda Anthony (ojca ludwisarza Carla Gottfrieda Anthony). Od 31 V 1750 pastor w Trutnowych. Znany jako autor krótkiego wiersza żałobnego po śmierci ojca (dołączonego do wydanego drukiem w 1744 żałobnego kazania Samuela Joachima Hoppe), pod którym podpisał się jako „Diener des göttlichen Wortes in Käsemarck” („Sługa słowa Bożego w Kiezmarku”).
Mąż poślubionej 26 I 1741 w kościele NMP Agathe Concordii (chrzest tamże 22 XII 1716 – pochowana tamże 22 XII 1786 wraz z ojcem), córki kupca Johanna Daniela Setaua (pochowany 20 IX 1729 tamże w grobie nr 348 w wieku 70 lat). Ojciec sześciorga ochrzczonych tamże dzieci:
1. Daniela Theodora (chrzest 18 VII 1748 – 16 IX 1802 Güttland (Koźliny)), w 1769 uczącego się w ostatniej klasie (primie) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, 28 I 1775 absolwenta studiów w Lipsku, magistra (specjalnym drukiem gratulował mu kolega, gdańszczanin Heinrich Nudow), w 1776 korzystającego ze stypendium, ustanowionego w 1683 przez gdańszczankę, Marię Wieder z domu Treschenberg, a zawiadywanego przez Radę Miejską Gdańska, 25 IV 1777 zweryfikowanego przez Ministerium Duchowne, wyświęconego 18 III 1783, od 6 IV 1783 pastora w Kiezmarku, od 26 IX 1790 w Koźlinach.
2. Johanna Jacoba (10 IV 1750 Kiezmark – pochowany 27 VI 1812 w kościele św. Trójcy w Gdańsku), od 14 III 1776 mającego potwierdzone kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), kontrolera, od 15 IV 1779 męża poślubionej w kościele szpitala Wszystkich Bożych Aniołów siostry Jakoba Kabruna, Leviny Beaty, po raz drugi żonatego od ślubu 30 VIII 1781 w kościele NMP z Eleonorą Constantią Schmidt.
3. Renatusa Gottfrieda (1752 – pochowany 11 IX 1812 w kościele NMP w grobie nr 361), od 9 I 1783 mającego potwierdzone kupieckie obywatelstwo Gdańska na tej samej zasadzie co brat, w 1785–1809 właściciela kamienicy przy Frauengasse 857 (ul. Mariacka 22), gdzie na parterze prowadził sklep kolonialny i z winem, od 1781 żonatego z siostrą Carla, witryka kościoła św. Jana, Dorotą Renatą Körber (pochowana 31 VIII 1809 w wieku 48 lat w kościele NMP w grobie nr 242), ojca m.in. Eduarda Wilhelma Grade, Dorothei (1794–1882), od 25 V 1820 żony kupca Ernsta Augusta Cosacka (1788–1837), matki m.in. Carla Wilhelma Cosacka.
4. Anny Virginii (chrzest 2 XI 1741), od 24 VII 1766 żony poślubionego w kościele NMP kwatermistrza Kwartału Kogi, wdowca Christopha Hildebrandta (ur. 1735).
5. Beate Concordii, od 10 VII 1766 żony poślubionego w kościele NMP pastora Christiana Jacoba Schwarza.
6. Benedicty Justiny (chrzest 28 XI 1754 – pochowana 5 I 1815 przy mężu), od 5 IX 1776 drugiej żony Karla Benedicta Cosacka.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VIII, s. 251, 252.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 309, 347.
Kotarski Edmund, Fundacje stypendialne w dawnym Gdańsku, w: Fundacje i fundatorzy w średniowieczu i epoce nowożytnej, red. Edward Opaliński i Tomasz Wiślicz, Warszawa 2000, s. 113.
Praetorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…, Danzig und Leipzig, s. 38, 42, 46, 55, 91, 96, 99.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 102, 112.
Tureczek Marceli, Leihglocken. Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec, Warszawa 2011, s. 238.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 117, 212; 2, 238, 366, 413, 476; 3, 126; 4, 191, 214, 300.
