GRODDECK GABRIEL, profesor Gimnazjum Akademickiego
| < Poprzednie | Następne > |
GABRIEL GRODDECK (Grodek) (7 I 1672 Gdańsk – 12 IX 1709 Gdańsk), uczony. Syn Albrechta Groddecka. W lutym 1686 wraz z bratem Abrahamem zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego. W trakcie nauki wygłaszał mowy po grecku i po łacinie, kończył ją pracą Dissertatio moralis de silentio (Rozprawa moralna o milczeniu) pod kierunkiem Johanna Christopha Rosteuschera. Już 10 II 1688, z braćmi Abrahameme i Karlem, zapisał się na uniwersytet w Królewcu, od 1692 studiował prawo na uniwersytecie w Lipsku i 26 I 1693 uzyskał magisterium, w tym samym roku uzyskał także doktorat z hebraistyki (De antiquorum Hebraeorum purgatinibus castitatis exercitatio (O praktykowaniu czystości w starożytnym czyśćcu hebrajskim)), a w 1695 habilitację (Caeremonia palmarum apud Iudaecos in festo tabernaculorum solennis (Ceremonia palm wśród Żydów podczas uroczystego święta Namiotów)). W latach 1693–1697 przebywał w Paryżu, odbywając podróże naukowe po Niderlandach, Anglii i Włoszech, wszędzie nawiązując kontakty z czołowymi wówczas orientalistami.
1 V 1697 wrócił do Lipska, od następnego roku profesor literatury talmudycznej i języków orientalnych na tamtejszym uniwersytecie i członek miejscowego Towarzystwa Naukowego (Collectio Actorum Eruditorum Lipsiensis). W 1699 został asesorem lipskiego uniwersytetu, 10 XII 1699, odpowiadając na zaproszenie gdańskich władz, objął katedrę filozofii praktycznej w gdańskim Gimnazjum Akademickim i stanowisko bibliotekarza Biblioteki Rady Miejskiej. Jego powrót do Gdańska uczcili gratulacyjnymi wierszami profesor Gimnazjum Akademickiego Christoph Behr, Samuel Joachim Hoppius oraz koledzy Carl Luwik Wahl (1681–1708) (wnuk burgrabiego Johanna Wahla po synu Heinrichu) i późniejszy sekretarz miasta Gdańska Johann Georg Rosenberg (1680–1731). Na krótko przed śmiercią wykładał także filozofię teoretyczną. Od 1701 członek zamiejscowy Królewskiej Akademii Nauk w Berlinie (Königlich Preuẞische Sozietät der Wissenschaften). Był korespondentem lipskiego czasopisma naukowego „Acta Eruditorum” oraz ukazującego się w Lubece czasopisma „Nova Literaria Maris Baltici”. Autor prac związanych z zagadnieniami językowymi, religijnymi, filozoficznymi, historycznymi i prawniczymi, utworów żałobnych (np. po śmierci lekarza Christiana Bucky), jeden z autorytetów ówczesnych gdańszczan.
Od 11 I 1701 żonaty był z poślubioną w kościele NMP Euphrozyną Elisabethą (ochrzczona 22 VII 1681 w kościele NMP – 14 II 1709 Gdańsk), córką fizyka miejskiego Christophera Gottwaldta. Z okazji ślubu pieśń weselną napisał Carl Benjamin Gottwald, brat panny młodej, wierszowany utwór przygotował m.in. Carl Gotfried Heinius (wnuk pastora Johanna Heiniusa). Zmarł z żoną i dziećmi podczas epidemii ( epidemie nowożytne). Przeżył jedynie syn Gabriel (ur. 14 X 1701 Gdańsk), w styczniu 1708 zapisany do początkowej klasy Gimnazjum Akademickiego, który drukowaną wersję dysputy z 9 XI 1720 De Praescriptione Homicidii Occasione, przeprowadzoną pod opieką Samuela Friedricha Willenberga, dedykował stryjowi Abrahamowi, u któreg wychował się po przedwczesnej śmierci rodziców. Naukę kończył u tegoż profesora dysputą z maja 1721. Od tego też roku student prawa uniwersytetu w Halle, od 1722 w Lipsku, następnie dyplomata w służbie cesarza Karola VI Habsburga.
Bibliografia:
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 2, Leipzig 1911/1912, s. 159.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 250, 286.
Kotarski Edmund, Gdańska poezja okolicznościowa XVII wieku, Gdańsk 1993 (przez indeks).
Nadolski Bronisław, Wyjazdy młodzieży gdańskiej na studia zagraniczne w XVII wieku, „Rocznik Gdański”, t. 24, 1966, s. 212.
Pszółkowska Lidia Z., Groddeck Gabriel, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2, Gdańsk 1993, s. 114-115.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf-Schwentine 1986-1992, Bd. 5, 55.
