GWIAZDA MACIEJ, inżynier, podharcmistrz ZHP
| < Poprzednie | Następne > |
MACIEJ GWIAZDA (6 I 1919 Dąbrowa Górnicza – 16 VI 2008 Gdańsk), podharcmistrz Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP), więzień obozu Stutthof, naczelny inżynier (dyrektor techniczny) Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (WPK) Gdańsk-Gdynia. Syn Rafała (1882–1929 Dąbrowa Górnicza) i Heleny z domu Pratzer (1889–1962 Gdańsk), więźniarki obozu Stutthof, księgowej w Międzykomunalnych Zakładach Komunikacyjnych (MZK) Gdańsk-Gdynia. Brat Wojciecha (1926–1943 Stutthof).
Od 1929 mieszkał z rodzicami w Gdyni. W 1937 ukończył Koedukacyjne Gimnazjum Prywatne Teofila Zegarskiego. Harcerz w II Morskiej Drużynie Harcerzy. Od 1938 do lutego 1939 studiował na Wydziale Budowy Maszyn Technische Hochschule Danzig. Od 1930 roku hufcowy ZHP w Gdyni-Orłowie – Morskiego Rejonu Harcerzy. Podczas obrony Gdyni w 1939 działał w Pogotowiu Harcerzy, do marca 1940 był sanitariuszem w Szpitalu Miejskim, a następnie ślusarzem w gdyńskim oddziale stoczni Deutsche Werke Kiel. Od 1941 żołnierz Szarych Szeregów w Gdyni, pseudonim Jerzy; zastępca Lucjana Cylkowskiego, komendanta Szarych Szeregów na Pomorzu i dowódcy tworzonego Batalionu Morskiego Szarych Szeregów. Aresztowany 1 X 1942, więziony w gdańskim areszcie, od 1 XII 1942 do maja 1945 przebywał w obozie Stutthof. Wraz z matką uczestniczył w maju 1945 w tak zwanym „marszu śmierci”.
Od czerwca 1945 do 1951 pracował w MZK Gdańsk-Gdynia jako kierownik warsztatów zajezdni trolejbusów w Gdyni-Redłowie. W latach 1951–1953 był naczelnikiem Wydziału Trolejbusowego w tym zakładzie. W 1955 ukończył studia wieczorowe na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej, uzyskując stopień inżyniera mechanika. W okresie 1953–1979 był naczelnym inżynierem, dyrektorem technicznym w WPK Gdańsk-Gdynia. Od 1958 mieszkał w Gdańsku. W grudniu 1979 przeszedł na emeryturę.
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oświęcimskim, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem za „Zasługi dla ZHP” z Mieczami, Medalem Rodła. Autor opracowań o gdyńskiej komunikacji miejskiej publikowanych w „Roczniku Gdyńskim” oraz niepublikowanych wspomnień z okresu II wojny światowej.
Ożenił się z Romaną, z domu Kassaraba (19 III 1918-14 IV 2008). Pochowany na cmentarzu witomińskim w Gdyni. Od 20 XII 2011 patron gdańskiego tramwaju PESA Swing 120NaG nr 1045.
Bibliografia:
Księga pamiątkowa studentów Polaków Politechniki Gdańskiej w latach 1904–1939, red. Henryk Hadrian, Marian Rakowski, Roman Wieloch, Gdańsk 1993, s. 80.
