KARKOSZKA ALOJZY, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR
| < Poprzednie | Następne > |
ALOJZY KARKOSZKA (15 VI 1929 Roczyny koło Wadowic – 20 VIII 2001 Warszawa), I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku. Pochodził z rodziny robotniczej, syn Antoniego i Katarzyny z domu Bogacz, miał dwie starsze siostry. W 1937 rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Roczynach, podczas II wojny światowej pracował jako parobek u niemieckiego gospodarza.
Po zakończeniu wojny pracował w Wytwórni Sprzętu Mechanicznego w Andrychowie i uczył się w szkole zawodowej. Po uzyskaniu w 1948 dyplomu czeladnika ślusarstwa, do 1950 uczył się w Liceum Mechanicznym w Bielsku-Białej. Od 1945 był członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej (ZMW), działał w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (TPPR), w latach 1948–1951 aktywista Związku Młodzieży Polskiej (ZMP), od 1949 w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W 1950 skierowany został na kurs dla wykładowców szkolenia partyjnego, zwerbowany został wówczas do współpracy przez Wojewódzku Urząd Bezpieczeństwa w Krakowie jako rezydent (od 1951 do 1953 przeniesiony do współpracy z wywiadem wojskowym). W 1951 ochotniczo wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, odbył czteromiesięczny kurs w Wyższej Szkole Oficerów Politycznych w Rembertowie, podporucznik (oficer polityczny), instruktor propagandy w Lotniczej Bazie Remontowej pod Warszawą. Od 1953 porucznik, w marcu 1954, po problemach zdrowotnych, przeniesiony do rezerwy.
W 1954 podjął pracę jako kierownik działu wynalazczości i racjonalizacji w Fabryce Samochodów Osobowych na Żeraniu; po kilku miesiącach pracownik polityczny Komitetu Warszawskiego PZPR: instruktor w Wydziale Budownictwa, od 1958 zastępca kierownika tego Wydziału. W latach 1960–1970 sekretarz Komitetu Warszawskiego PZPR. Od 1961 do 1965 uczył się w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Warszawie, inżynier budownictwa lądowego. Z polecenia generała Wojciecha Jaruzelskiego awansowany do stopnia majora rezerwy.
Od 2 VII 1970 do 23 XII 1971 I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku. Za jego kadencji rozpoczęto w Gdańsku budowę Portu Północnego, prowadzono prace remontowe związane z przebudową Błędnika oraz Bramy Oliwskiej. Doszło też do wydarzeń Grudnia 1970, w trakcie których zachowywał się biernie, ustępując pola działania przewodniczącemu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Tadeuszowi Bejmowi.
Od grudnia 1971 do lipca 1981 członek Komitetu Centralnego (KC) PZPR, od grudnia 1971 do maja 1975 minister budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, od czerwca 1974 do maja 1975 członek prezydium Rady Ministrów, od maja 1975 do grudnia 1976 wicepremier, od grudnia 1976 do lutego 1980 sekretarz KC PZPR, od grudnia 1976 do listopada 1980 I sekretarz Komitetu Warszawskiego PZPR w Warszawie, od grudnia 1976 do stycznia 1981 przewodniczący Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy, od lutego do grudnia 1980 członek Biura Politycznego KC PZPR. Należąc do ekipy Edwarda Gierka (był jego ulubieńcem) w latach 80. XX wieku oskarżany był przez nowe kierownictwo partyjne i rządowe o udział w doprowadzeniu do ruiny polskiej gospodarki i marginalizowany, wysunięto nawet postulat postawienia go przed Trybunałem Stanu. Poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1976–1985), należał do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.
Odznaczony między innymi Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Budowniczego Polski Ludowej (1979), Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy. Od 1952 żonaty był z Olga z domu Szczecińską, ojciec dwóch synów. Pochowany (w urnie) na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
