KRZYSZOWSKI JÓZEF, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
JÓZEF KRZYSZOWSKI (16 III 1902 Mikulińce – 5 I 1965 Gdańsk), profesor Politechniki Gdańskiej (PG) specjalista w dziedzinie gleboznawstwa i melioracji. Syn Ignacego i Rozalii z domu Karol. W 1921 zdał maturę w III Państwowym Gimnazjum Męskim Humanistycznym im. Mikołaja Kopernika w Tarnopolu. W latach 1914–1921 pracował jako robotnik w Mikulińcach, Tarnopolu i Lwowie, 1922–1925 w Zakładach Przemysłowo-Rolniczych Urzędu Katastralnego „Zetperol” we Lwowie. W 1925 uzyskał absolutorium na Wydziale Rolniczo-Lasowym (na Oddziale Leśnym) Politechniki Lwowskiej.
W latach 1927–1928 był nauczycielem w Państwowej Szkole Ogrodniczej we Lwowie, 1928–1929 i 1935–1939 pracował na Politechnice Lwowskiej, zatrudniony jako kierownik pól doświadczalnych Stacji Doświadczalnej w Dublanach. Od 1929 do 1931 był instruktorem oświaty rolniczej w Małopolskim Towarzystwie Rolniczym na terenie województw lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego, w latach 1931–1935 adiunktem gospodarczym i kierownikiem plantacji miejskich w Zarządzie Miejskim i majątku rolniczym w Mikulińcach. W okresie 1930–1935 prowadził badania terenowe i laboratoryjne nad glebami Polski południowej. W 1939 ukończył Oddział Rolniczy Politechniki Lwowskiej z tytułem inżyniera rolnika. W latach 1939–1941 i 1944–1945 pracował jako docent w Lwowskim Instytucie Politechnicznym. Od 1941 do 1944 był instruktorem praktyk i robotnikiem na kursach rolniczych w Instytucie Agrochemii i Gleboznawstwa w Dublanach. Jednocześnie w latach 1939–1944 prowadził tajne nauczanie jako nauczyciel gimnazjum lwowskiego.
Od 1945 mieszkał w Gdańsku. W latach 1945–1965 pracował na PG, m.in. był kierownikiem Zakładu Gleboznawstwa (1945–1948), kierownikiem Katedry i Zakładu Gleboznawstwa (1950–1956) oraz Katedry i Zakładu Gruntoznawstwa (1956–1964). Od 1945 docent, od 1950 zastępca profesora, od 1956 profesor nadzwyczajny. W 1945 ocalił przed zniszczeniem inwentarz i zbiory przedwojennego Instytutu Geologicznego i Geograficznego Technische Hochschule Danzig. Od 1945 uczestniczył też w melioracji Żuław i zagospodarowaniu tych terenów na cele produkcji rolnej. Uczestniczył w komisjach oceniających zniszczenia po sztormach na Wybrzeżu, brał udział w pracach nad sporządzeniem planu zagospodarowania przestrzennego Żuław (część przyrodnicza i melioracyjna) oraz aktywizacji pasa nadmorskiego.
Autor i współautor publikacji na temat kartografii, gleboznawstwa, melioracji, biologii gruntów, m.in. Melioracji agrotechnicznych w leśnictwie (1974), i skryptu (opracowanego z Piotrem Kowalikiem) Gleboznawstwo melioracyjne (1967). Twórca wielu map glebowych: Polski południowej (Tarnopolszczyzny – według granic Rzeczypospolitej Polskiej do 1939) i Polski północnej (opracowywanych od 1945).
Członek Komitetu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego, Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Mikołaja Kopernika (sekretarz oddziału gdańskiego w latach 1946–1949), Ligi Ochrony Przyrody. W 1950 został laureatem Państwowej Nagrody Naukowej jako członek zespołu opracowującego Mapy gleb Polski, odpowiadający głównie za mapy województwa gdańskiego.
Pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Politechnika Gdańska 1945–1970. Księga Pamiątkowa, red. Barbara Mielcarzewicz, Gdańsk 1970, s. 214–215.
