LEGIONÓW, aleja
| < Poprzednie | Następne > |
ALEJA LEGIONÓW (do 1945 Heeresanger, początkowo Am Heeresanger – Poligonowa, dosłownie: Przy Wojskowych Błoniach), jeden z najważniejszych traktów komunikacyjnych obecnego Dolnego Wrzeszcza i Gdańska, łączący Wrzeszcz z Zaspą; powstała na początku lat 20. XX wieku na planie polnej drogi prowadzącej z węzła drogowego (dzisiejszy plac ks. Komorowskiego) na Großer Exerzierplatz (Wielki Plac Ćwiczeń; teren późniejszego lotniska); droga biegła na tyłach powstałego w latach 1912–1916 zespołu koszarowego wojsk łączności ( Telegraphen-Kaserne), przypisanego wówczas do Brösener Weg (ul. Chrobrego; 1921–1939 siedziba instytucji państwowych oraz polonijnych, m.in. państwowego obserwatorium (Staatliches Observatorium), Szkoły Nawigacyjnej (Staatliche Seefahrtschule), szkoły gdańskiej policji (Polizeischule), kościoła św. Stanisława Biskupa Męczennika, klubu sportowego Gedania, Polskiego Domu Akademickiego „Bratniak”; 1939–1945 – koszar wojsk niemieckich; 1945–1956 – koszar Ludowego Wojska Polskiego; od 1957 siedziby szkół, między innymi Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej, Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich, Uniwersytetu Gdańskiego, Szkoły Podstawowej nr 49).
W latach 1922–1939 powstała zabudowa po zachodniej stronie oraz za skrzyżowaniem z ul. Kościuszki: zwarte budownictwo socjalne w ramach Wielkiego Osiedla Wrzeszcz (Großsiedlung Langfuhr) – połączone ze sobą kilkukondygnacyjne bloki o identycznym układzie mieszkań. W okresie II Wolnego Miasta Gdańska licznie zamieszkana przez gdańską Polonię. W 1930 aleją poprowadzono torowisko, reaktywowane w 1947; na przecięciu alei z obecną ul. Kościuszki w okresie 1930–1956 znajdowała się końcowa mijanka tramwajów, a w latach 1956–1983 pętla tramwajowa. W latach 30. środek alei obsadzono lipami i jaworami.
Niewielkie zniszczenia w 1945, głównie zabudowa na odcinku między ul. Aldony i pl. Wybickiego (plomby w 1953). Po 1974 w związku z przeniesieniem lotniska do Rębiechowa i budową osiedla mieszkaniowego na dawnym lotnisku (dzielnica Zaspa) aleja zyskała przedłużenie w postaci al. Rokossowskiego (od 1990 al. Rzeczypospolitej), przedłużono także torowisko. W latach 1945–1953 nosiła nazwę Mieczysława Niedziałkowskiego, od 16 X 1953 Feliksa Dzierżyńskiego; nazwa obecna od 4 X 1989, nawiązuje do wojskowej przeszłości.
