LEWANDOWSKI JANUSZ ANTONI, polityk

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Janusz Lewandowski (w środku), IV Pomorski Kongres Obywatelski, 21 V 2011
Janusz Lewandowski podczas uroczystości wręczenia Medalu św. Wojciecha, 2014

JANUSZ ANTONI LEWANDOWSKI (ur. 13 VI 1951 Lublin), polityk. Po ukończeniu liceum w Lublinie, w 1974 absolwent Ekonomiki Transportu Morskiego Uniwersytetu Gdańskiego (UG). W czasie studiów reprezentował uczelnię w zawodach lekkoatletycznych (głównie biegi sprinterskie: 10,7 na 100 m). Od 1974 nauczyciel akademicki UG. Związany był z Ruchem Młodej Polski. W latach 1980–1981 ekspert NSZZ Solidarność, organizował między innymi Regionalną Radę Koordynacyjną Samorządów Pracowniczych, grupującą 250 przedsiębiorstw. W 1983 zmuszony do odejścia z uczelni, zatrudnił się w Polskich Liniach Oceanicznych. W 1984 obronił na UG doktorat poświęcony myśli liberalnej.

Publikował w „Przeglądzie Politycznym” (pod pseudonimem Jędrzej Branecki), od 1984 na propozycję Jacka Merkela opracowywał dla Lecha Wałęsy i „Solidarności” programowe założenia dotyczące spraw gospodarczych. Wspólnie z Janem Szomburgiem po raz pierwszy jawnie przedstawił liberalny projekt gospodarczy w dwutygodniku „Gwiazdy Morza”. W 1988 z Janem Szomburgiem ogłosił program prywatyzacji gospodarki polskiej za pomocą bonów prywatyzacyjnych, znany później jako Program Powszechnej Prywatyzacji (PPP), realizowany od grudnia 1994 do 1998. PPP przekształcił 512 przedsiębiorstw państwowych w spółki prawa handlowego (oskarżany w 1997 o działanie na szkodę dwóch krakowskich Spółek Państwa, w 2009 zarzuty uznano ostatecznie za bezpodstawne). Z Janem Szomburgiem założył 2 XII 1989 fundację Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

W rządach Jana Krzysztofa Bieleckiego (1990–1991) i Hanny Suchockiej (1992–1993) minister przekształceń własnościowych. Doprowadził do uruchomienia Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (pierwsza sesja 16 IV 1991). Współzałożyciel (1989) Stowarzyszenia Kongres Liberałów, przekształconego 29 VI 1990 w Kongres Liberalno-Demokratyczny (KLD), którego do 19 V 1991 był pierwszym przewodniczącym.

Po porażce wyborczej KLD w 1993, w latach 1994–1997 pracował jako ekspert Banku Światowego m.in. za granicą (Chiny, Wietnam, Ukraina). Po fuzji KLD z Unią Demokratyczną został członkiem Unii Wolności (UW) i był jej liderem na Wybrzeżu. Z listy UW dostał się w 1997 do Sejmu III kadencji. W styczniu 2001 przeszedł do Platformy Obywatelskiej (PO), uzyskując mandat posła IV kadencji w okręgu gdańskiego (otrzymał 4907 głosów).

Od kwietnia 2003 do kwietnia 2004 był obserwatorem przy Parlamencie Europejskim (PE). W 2004 z listy PO poseł do PE (z okręgu gdańskiego, w wyborach uzyskał 79 879 głosów). Był przez 2,5 roku przewodniczącym komisji budżetowej, następnie jej wiceprzewodniczącym. W 2009 ponownie wybrany do PE (otrzymał 107 529 głosów), nominowany przez polski rząd na urząd komisarza do spraw budżetu Komisji Europejskiej, po przesłuchaniu w PE, 9 II 2010 objął to stanowisko na cztery lata i zrzekł się mandatu europosła. Europoseł ponownie w latach 2014-2018 (w związku z czym 1 VII 2014 odszedł ze stanowiska komisarza w KE), od 2019 (od 10 VII 2019 wiceprzewodniczący Komisji Budżetowej), wybrany także w 2024 (otrzymał 133 444 głosów). Od stycznia do listopada 2015 był przewodniczącym Rady Gospodarczej przy premierze Ewie Kopacz, od lutego 2016 członek zespołu doradców ekonomicznych PO.

Laureat Nagrody Kisiela w 1993, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2011), Medalem św. Wojciecha (2014), otrzymał nagrodę Specjalną Lewiatana przyznawaną przez Konfederację Lewiatan (2010) i Perłę Honorową Polskiej Gospodarki w kategorii gospodarka (2010). Od 1977 żonaty był z Lidią (zm. 8 IX 2021), ojciec Justyny. JMY

Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania
Partner Główny



Wydawca Encyklopedii Gdańska i Gedanopedii


Partner technologiczny Gedanopedii