LOEHLEIN GEORG SIMON, kompozytor, kapelmistrz
| < Poprzednie | Następne > |
GEORG SIMON LOEHLEIN (Löhlein) (ochrzczony 16 VII 1725 Neustadt koło Coburga – 16 XII 1781 Gdańsk), kompozytor, nauczyciel muzyki, kapelmistrz w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP). Syn organisty i nauczyciela w Neustadt Johanna Michaela (zm. 1765) i Rosiny z domu Müller, córki burmistrza Neustadt Andreasa. Muzyki uczył się początkowo najprawdopodobniej u ojca.
Jako szesnastolatek – ze względu na pokaźną posturę (około 190 cm wzrostu) – w trakcie podróży do Kopenhagi wcielony siłą w Poczdamie do służby wojskowej, początkowo do tzw. gwardii olbrzymów (reprezentacyjnego 6. Pruskiego Pułku Piechoty), po jej rozwiązaniu przeniesiony do jednostki liniowej. W latach 1740–1742, 1744–1745 brał udział w pruskich działaniach wojennych. Ciężko ranny w czasie wojny z Austrią w bitwie pod Kolinem (18 VI 1757) zrezygnował z kariery wojskowej.
W 1758 immatrykulował się na uniwersytecie w Jenie, tamże w 1761 został dyrektorem muzycznym i kierownikiem Collegium Musicum. Rozgłos przynosiły mu pisane podówczas utwory sceniczne (pieśni, oratoria i kantaty jak Passionskantate czy Der Jenaische Pursche). W 1763 kontynuował w Lipsku studia z dziedziny filozofii, etyki i poetyki u Christiana Fürchtegotta Gellerta (1715–1769), jednocześnie koncertując: początkowo jako harfista, następnie jako wirtuoz fortepianu i członek orkiestry towarzystwa Leipziger Concert (późniejsza Gewandhausorchester) pod dyrekcją Johanna Adama Hillera (1728-1804). Od 1771 był dyrektorem muzycznym tej orkiestry.
Ceniony nauczyciel muzyki, autor wielokrotnie wznawianych podręczników Clavier-Schule (1765) i Anweisung zum Violinspielen (1774). Komponował muzykę sceniczną, kameralną i fortepianową jak i okolicznościowe utwory wokalno-instrumentalne (np. Sei Partite per il Clavicembalo, op. I (1766), Sei Partite per il Clavicembalo op. III (1770)). Napisał muzykę do Pieśni noworocznej (Neujahrslied) poznanego osobiście Johanna Wolfganga Goethego.
Powołany już w 1779, dopiero 11 I 1781 zatrudniony na stanowisku kapelmistrza w gdańskim kościele NMP jako następca Friedricha Ch. Mohrheima. Podjął próbę zreformowania życia koncertowego w środowisku gdańskich melomanów. Opublikował w „Wöchentliche Danziger Anzeigen” (1781) szczegółowy plan artystycznych zamierzeń. Żonaty był z Johanną Elisabetha. Pochowany 2 I 1782 w kościele NMP.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, sygn. 354/363 s. 105 (zgon); 300,5/193a, s. 71–107 (spisany pośmiertnie inwentarz posiadanych rzeczy).
Albus Mechthild, Löhlein Georg Simon, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 15, Berlin 1987.
Beer Axel, Musikverlag und Musikalienhandel in Leipzig in der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts, w: Das Leipziger Musikverlagswesen. Innerstädtische Netzwerke und internationale Ausstrahlung, Hildesheim 2016.
Fürstenau Moritz, Loehlein Georg Simon, w: Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 19, Leipzig 1884.
Glasenapp Franzgeorg von, Georg Simon Löhlein (1725–1781). Sein Leben und seine Werke, insbesondere seiner volkstümlichen Musiklehrbücher, Halle 1937.
