Miejska Szkoła Handlowo-Rzemieślnicza, 1897
Miejska Szkoła Handlowo-Rzemieślnicza, około 1910
Wielki Młyn i fragment (z lewej) budynku Miejskiej Szkoły Handlowo-Rzemieślniczej, początek XX wieku
Wielki Młyn i Państwowa Rzemieślnicza Szkoła Dokształcająca
PAŃSTWOWA RZEMIEŚLNICZA SZKOŁA DOKSZTAŁCAJĄCA (Staatliche Fortbildungs- und Gewerbeschule), od 1 IV 1901 do 1945 Miejska Szkoła Handlowo-Rzemieślnicza (Städtische Handels- und Gewerbeschule). Powołana przez administrację państwową 1 X 1892 w celu zapewnienia, zgodnie z obowiązującą w państwie niemieckim ustawą oświatową z 30 III 1892 (Ortsstatut), możliwości obowiązkowego kształcenia się młodzieży do 17 roku życia.
1 IV 1901 przejęta została przez miejskie władze oświatowe, zmieniając swą nazwę. W pierwszym okresie mieściła się w wynajętych pomieszczeniach Domu Towarzystwa Rzemieślniczego (Gewerbehaus) przy Heilige-Geist-Gasse 82 (ul. św. Ducha). 5 VI 1897 otrzymała dostosowany do potrzeb dydaktycznych nowy gmach szkolny przy An der Großen Mühle 11/13 (ul. Wielkie Młyny, róg obecnej ul. Rajskiej), w którym funkcjonowała do 1945.
Miała odpłatnie zapewnić możliwość zdobycia profesji oraz dokształcania się młodzieży męskiej, uczącej się już po szkole powszechnej zawodu. Realizowano to głównie poprzez organizowanie kursów ogólnokształcących (z języka niemieckiego i rachunków) oraz branżowych w zakresie różnych, najbardziej popularnych zawodów. W zależności od poziomu kształcenia przygotowywały one młodzież do egzaminów czeladniczych lub mistrzowskich. W 1903 na 112 kursach, głównie popołudniowych, uczyło się 3008 chłopców, rok później na 146 kursach już 3108, zliczając 88 klas z nauką języka niemieckiego i rachunków. Podobnie było i w latach następnych. Uczniem szkoły po 1930 był Bruno Zwarra.
Koszt nauki wynosił w 1905 w zależności od kursu od 1,5 do 4 marek za semestr. Istniała możliwość otrzymania stypendium, które fundowały głównie prywatne i państwowe przedsiębiorstwa. Drugi nurt kształcenia o mniejszym zakresie stanowiła nauka w systemie stacjonarnym w specjalistycznych klasach z 40-godzinnym programem tygodniowym, w tym w zakresie rzemiosła artystycznego. Klasa ta włączona została w ramy szkoły w latach 1895–1896.
Po 1925 nadzór merytoryczny nad jej funkcjonowaniem sprawował z ramienia władz oświatowych II Wolnego Miasta Gdańska dr Arno Schmidt, który także pracował tu jako pedagog. W 1935 szkoła prowadziła naukę w specjalistycznych klasach: Szkoła Rzemieślnicza (Gewerbliche Berufsschule), Szkoła Handlowa (Kaufmännische Berufsschule), Szkoła dla Pracujących (Berufsschule für ungelernte Arbeiter), Szkoła Drogistyczna (Drogistenfachschule), Szkoła Rzemiosła Artystycznego (Kunstgewerbeschule), Szkoła Zawodowa dla Palaczy CO i Maszynistów (Werkmeisterschule, Heizer- und Maschinistenschule), Szkoła dla Wolnych Słuchaczy (Freiwilliger Unterricht). Instytucja zatrudniała, obok etatowych pedagogów (język niemiecki, rachunki, artyści plastycy, architekci), rocznie na zlecenie ponad 100 nauczycieli specjalistów danej branży, np. w 1908 – 26 techników i 107 nauczycieli zawodu oraz języka niemieckiego, w 1914 odpowiednio 33 i 137, w 1921 – 33 i 166. MrGl
Dyrektorzy Państwowej Rzemieślniczej
Szkoły Dokształcającej
| 1892–1903
|
Arnold Kuhnow
|
| 1903–1916
|
Robert Seibke (1858–1916)
|
| 1916–1933
|
Ernst Jasse (1867–1937)
|
| 1933–1945
|
Walter Hoffmann (1895–?)
|
| MrGl
|
