POSSELIUS JOHANN, lekarz
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN JOACHIM POSSELIUS (Posell, Poschel) (około 1574 Rostock, Meklemburgia – 4 IV 1625 Gdańsk), lekarz. Syn Johannesa (1528–1591), profesora języka greckiego uniwersytetu w Rostocku i Anny z domu Oldenburg. Ukończył studia lekarskie w Wiedniu, od 1601 kontynuował naukę w Strasburgu. Był wychowawcą Piotra Kostki (1588–1657), późniejszego podkomorzego malborskiego i chełmińskiego. Po ukończeniu przez Piotra kolegium jezuickiego w Braniewie, wyruszył z nim w 1604 w podróż edukacyjną po Włoszech, był w Wenecji, w Padwie, Bolonii i Florencji. W Bolonii uzyskał doktorat z filozofii i medycyny. Ze swoim podopiecznym wrócił w 1605 do Polski, był świadkiem ślubu króla Zygmunta III Wazy z Konstancją z Habsburgów. Nadal opiekując się Piotrem Kostką w 1607 ponownie przebywał w Bolonii, wraz z podopiecznym w orszaku marszałka wielkiego koronnego Zygmunta Myszkowskiego podróżował po Anglii, Francji i Hiszpanii.
Od 1608 w Gdańsku lekarz prywatny i jednocześnie lekarz cystersów z klasztoru w Pelplinie, w którym ufundował ołtarz św. Anny, Elżbiety i Jadwigi (przypuszcza się, że na obrazie z predelli tego ołtarza, przedstawiającym św. Elżbietę opatrującą chorego, towarzyszący jej medyk ma jego rysy). Za sprawą rodziny Kostków w 1609 otrzymał tytuł lekarza nadwornego króla Zygmunta III, pod koniec życia leczył królewską siostrę Annę Wazównę (zm. 1625) rezydującą w Golubiu i w Brodnicy. Był autorem (pozostającej w rękopisie i nie ukończonej) Historii rerum Polonicarum et Pruthenarium ab a. 1389 ad a. 1623 (Historia spraw Polski i Prus od r. 1389 do r. 1623), materiały do której zbierał od czasów służby u Kostków, mocno akcentując ich rolę w dziejach kraju. W pracy tej, jako jeden z dwóch autorów, zawarł opis ukazania się królowi Zygmuntowi Augustowi, za sprawa Jana Twardowskiego, ducha Barbary Radziwiłłówny.
Katolik, od ślubu w kościele Najświętszej Marii Panny 17 VI 1608 żonaty był z luteranką Barbarą Anną, córką Philippa Friesego (1535–1592), ławnika gdańskiego (od 1574), rajcy (od 1587) i sędziego (w 1588), wdową po poślubionym w 1595 kupcu Eduardzie Blömke (1568–1602). Własnego potomstwa nie pozostawił, był wychowawcą pasierbicy Amelii Blömke (1597–1644), bratanicy m.in. Anny, żony burmistrza Bartholomäusa Schachmanna. Na ślubie Amelii w 1621 z gdańszczaninem Nathanaelem von Tiedemannem (1596–1653), honorowym delegatem polskiej królowej Konstancji z Habsburgów, żony króla Zygmunta III Wazy, był burmistrz gdański Valentin von Bodeck.
Wedle współczesnych zmarł z powodu gwałtownej goraczki po długotrwałej czwartaczce. Pochowany 8 IV 1625 w kościele św. Mikołaja w Gdańsku, zachowało się zamówione przez niego jeszcze za życia epitafium.
Bibliografia:
Vitae medicorum Gedanensium Ludwiga von Hammena i Valentina Schlieffa, wyd. Bartłomiej Siek i Adam Szarszewski, Gdańsk 2015, s. 54–57.
Cieślak Katarzyna, Kościół-cmentarzem. Sztuka nagrobna w Gdańsku (XV–XVIII w.), Gdańsk 1992, s. 43.
Grześkowiak-Krwawicz Anna, Szyszkiewicz Katarzyna, Zabytki epigraficzne kościoła św. Mikołaja w Gdańsku, „Rocznik Gdański”, t. 48, 1988, z. 1, s. 164.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 3, 453.
