RAKOWSKA HELENA, nauczycielka Gimnazjum Polskiego i II LO
HELENA RAKOWSKA (ur. 3 IV 1900 Tczew), nauczycielka Gimnazjum Polskiego i II Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. Córka Leona i Walerii z domu Brzezińskiej. W 1916 była uczennicą w Königliches Realgymnasium w Tczewie. W 1919 uczyła się w szkole pedagogicznej w Gdańsku, w 1922 zdała maturę w Miejskim Żeńskim Gimnazjum o profilu klasyczno-humanistycznym w Toruniu. W latach 1922–1926 była nauczycielką w Gimnazjum Państwowym w Brzesku (Małopolska), jednocześnie do 1927 studiowała filologie germańską i angielską na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Po zdaniu 18 X 1927 egzaminu państwowego uzyskała dyplom nauczyciela szkół średnich w zakresie nauki języka niemieckiego i angielskiego. W latach 1927–1928 pracowała w Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Żywcu, w 1928–1929 w Prywatnym Gimnazjum im. Sułkowskich w Rydzynie koło Leszna.
Od 1 VIII 1929 do 31 VIII 1939 w Gdańsku nauczycielka w Gimnazjum Polskim, nauczała języka niemieckiego i angielskiego w klasach młodszych (od 1 do 4). Zasiadała w komisji neofilologicznej, opracowała wdrożony w 1932 program nauki z obu tych języków dla Gimnazjum i szkół Gdańskiej Macierzy Szkolnej. W latach 1933–1936 była przewodniczącą komisji maturalnej z języka niemieckiego, opiekowała się biblioteką szkolną w zakresie literatury angielskiej. Prowadziła także zajęcia z historii kultury polskiej dla dorosłych na kursach w Gdańsku-Oruni oraz kursy języka angielskiego w Radzie Kultury Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, do którego należała od 1933. Była kierownikiem świetlicy Związku Polaków w Domu Polskim przy Eissenhardstrasse (ul. Chopina 72) w Sopocie. Należała także do Gminy Polskiej Związek Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, Macierzy Szkolnej, Związku Harcerstwa Polskiego, uczestniczyła w pracach Polskiej Misji Dworcowej i Polskiego Czerwonego Krzyża. W 1939 w Cambridge (Anglia) uzyskała dyplom „Proficiency In English”.
Po wybuchu II wojny światowej znalazła pracę jako sekretarka w biurze Konsulatu Szwecji w Gdańsku. W swoim mieszkaniu przy Kastanienweg 17 (ul. Lendziona) udzielała pomocy poszukiwanym przez Gestapo nauczycielom Józefowi Wełniakowi i Władysławowi Pniewskiemu. Aresztowana przez Niemców 4 XI 1939, przetrzymywana była w siedzibie Gestapo w Gdyni na Kamiennej Górze, w grudniu 1939 została zwolniona na skutek interwencji konsula Szwecji. 9 XII 1939 wyjechała do Warszawy. Podczas okupacji uczestniczyła w tajnym nauczaniu, od grudnia 1939 do sierpnia 1944 w Gimnazjum Żeńskim i Liceum im. Królowej Jadwigi, Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Księcia Józefa Poniatowskiego. Po wyzwoleniu Warszawy od 17 stycznia do 13 czerwca 1945 była nauczycielką języka angielskiego w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Władysława IV i w VI Miejskim Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Powstańców Warszawy.
Do Gdańska, i do przedwojennego mieszkania, wróciła w czerwcu 1945. Podjęła pracę nauczycielki języka angielskiego i niemieckiego w II LO. Mimo oficjalnego przejścia na emeryturę w 1960, pracowała do 1973. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973). Od 1922 do 1939 i w latach 1945–1973 należała do Związku Nauczycielstwa Polskiego. Rodziny nie założyła.
Bibliografia:
„Gazeta Bydgoska” 1 XII 1927, nr 276 (informacja o egzaminie państwowym).
Mamuszka Franciszek, Polonia sopocka 1918–1939, „Litery” 1972, nr 5, s. 12.
Polak Henryk, Szkolnictwo i oświata polska w Wolnym Mieście Gdańsku 1920–1939, Gdańsk 1978.
Sroczyńska-Wyczańska Krystyna, Nauczyciele Gimnazjum, w: Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku 1922–1939. Księga pamiątkowa, Wrocław 1989, s. 314.
