SCHÖN HEINRICH THEODOR von, nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie
| < Poprzednie | Następne > |
HEINRICH THEODOR von SCHÖN (20 I 1773 majątek Schreitlaugken koło Tylży, obecnie Šereitlaukis (powiat Taurogi, Litwa) – 23 VII 1856 Arnau koło Królewca, obecnie Marjino w obwodzie królewieckim), nadprezydent prowincji Westpreußen (Prusy Zachodnie). Syn Johanna
Theodora (1744–1796), administratora majątków rolnych i Johanny Doroty z domu Dallmer (zm. 22 X 1815 Obstainen). Podstawowe wykształcenie zapewnili mu nauczyciele domowi. W latach 1789–1793 studiował na uniwersytecie w Królewcu, był uczniem Immanuela Kanta, odbył szereg podróży studyjnych po Europie.
Od 1793 pracował w administracji pruskiej w Białymstoku, następnie w Kwidzynie. W 1798 wyjechał na roczny pobyt studyjny do Anglii. Od 1800 pracował w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w Berlinie, będąc współpracownikiem ministra Heinricha Karla von Steina (1757–1831), reformatora państwa pruskiego po klęsce Prus w wojnie z Napoleonem z 1806. Pełnił funkcję prezydenta policji w Gumbinnen (obecnie Gusiew w obwodzie królewieckim), od 1809 prezydenta tej rejencji. Od 1815 do 1824 był nadprezydentem prowincji Westpreußen (Prusy Zachodnie) z siedzibą w Kwidzynie, jednocześnie w latach 1816–1818 prezydentem rejencji gdańskiej. Od 1824 do przejścia na emeryturę (w 1842) sprawował urząd prezydenta prowincji Preußen (Prusy) z siedzibą w Królewcu, od 1827 połączonej z prowincją Westpreußen (Prusy Zachodnie) w jeden urząd administracji pruskiej: prowincję Preußen (Prusy). W 1840 uzyskał tytuł ministra stanu.
Był dobrym organizatorem i administratorem. Miał liberalne poglądy. Jego zasługą było uporządkowanie spraw administracyjnych na terenie prowincji po wojnach okresu napoleońskiego i rozpoczęcie w 1817 prac nad restauracją kompleksu zamkowego w Malborku. Na prośbę króla Fryderyka Wilhelma IV kierował tymi pracami także po przejściu na emeryturę jako burgrabia malborski (Burgraff). Od 27 I 1818 członek gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego, z jego inicjatywy powstało w tym samym roku w Gdańsku Towarzystwo Pokoju, w latach 1819–1841 był prezesem Towarzystwa Biblijnego. Był honorowym obywatelem Królewca i Wrocławia. W 1842 wycofał się z polityki i mieszkał w swoim majątku w Arnau pod Królewcem. W 1848 brał udział w pracach pruskiego Zgromadzenia Narodowego. Swoje wspomnienia z czasów pracy zawodowej i społecznej po 1842 opublikował w formie książki.
Od 1802 żonaty z Lydią (1785–1807 na tyfus), córką prezydenta Kamery Zachodniopruskiej w Kwidzynie Hansa Jakoba von Auerswalda (1757–1833). Po jej śmierci poślubił w 1808 Amalię, córkę generała lejtnanta elektora saskiego Bernharda von Langenau (1737–1794). Z pierwszego małżeństwa miał dwóch synów i córkę, z których przeżył tylko Hans Robert Theodor (20 IX 1803 – 8 XII 1877), właściciel dóbr Groß-Dirleben, żonaty z Karoline Kirsch. Z drugiego małżeństwa miał czterech synów i cztery córki, z których wieku dorosłego dożyli: Malvine 21 VI 1810 – 4 I 1852), Alexander Bernhard Theodor (28 XII 1819 – 25 II 1884), mąż Idy Beatrice von Seebach (2 III 1821 – 29 I 1915); Herrmann (24 VIII 1821 – 10 IV 1900), pruski pułkownik, od 1853 żonaty z Charlotte von Knobelsdorff (4 XII 1831 – 15 XII 1901); Lydia Wilhelmine (27 XII 1812 – 22 III 1861), żona pruskiego polityka Kurta von Bardeleben (1796–1854); Johanna Auguste (12 III 1815 – 26 IV 1892), żona pruskiego starosty (Landrat) Siegfrieda von Brünneck-Bellschwitz (1814–1871) i Anna (11 II 1817 – 9 IV 1902), żona barona Hugona von Esebeck (1818–1880).
Pochowany w swoim majątku w Arnau.
