SYCHTA BERNARD, ksiądz, etnograf, patron gdańskiej ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
BERNARD SYCHTA (21 III 1907 Puzdrowo koło Sierakowic – 25 XI 1982 Gdańsk), ksiądz katolicki, etnograf, leksykograf, patron gdańskiej ulicy. Syn Jana i Anny z domu Karszny. Nauki pobierał w gimnazjach Gdańska i Wejherowa, po maturze w 1928 wstąpił do seminarium duchownego w Pelplinie, gdzie w 1932 przyjął święcenia kapłańskie. Przed 1939 pracował jako kapelan w Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Kocborowie. Autor kilku sztuk teatralnych napisanych w języku kaszubskim, rozgłos zdobyła sztuka Hanka sę żeni, cały nakład sztuki Budzta spiącëch we wrześniu 1939 spalili Niemcy na rynku w Wejherowie. Poszukiwany przez Gestapo, ukrywał się m.in. we wsi Osie koło Świecia. Po zakończeniu II wojny światowej, 9 IV 1947 ukonczył studia na Uniwersytecie Poznańskim, magister filozofii w zakresie etnografii, etnologii, antropologii i prehistorii Już 6 czerwca tego roku obronił tamże doktorat na podstawie rozprawy Kultura materialna Borów Tucholskich.
Od 1947 wikary w Pelplinie. W 1949 zdał egzamin z psychopatologii i psychiatrii na Akademii Medycznej w Gdańsku, był wykładowcą psychopatologii w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie. W 1960 został prałatem, papież Jan XXIII przyznał mu tytuł tajnego szambelana papieskiego. Od 1964 kanonik kapituły katedralnej w Chełmnie.
Od 1969 poświęcił się całkowicie pracy naukowej. Autor prac z zakresu onomastyki, a przede wszystkim monumentalnego Słownika gwar kaszubskich na tle kultury ludowej (t. 1–7, 1967–1976), będącego kompendium wiedzy o języku kaszubskim, oraz Słownika gwar kociewskich na tle kultury ludowej (t. 1–3, 1970–1985). W 1969 (za dwa pierwsze tomy) wyróżniony został Orderem Stańczyka, przyznawanym przez miesięcznik „Litery”. Także autor sztuk teatralnych, pisanych głównie po kaszubsku i kociewsku.
W 1968 uhonorowany Medalem Stolema, od 1972 członek honorowy Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, od 1981 doktor honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. W 1974, w trakcie końcowych prac nad Słownikiem gwar kaszubskich..., z inicjatywy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, wybito specjalny medal z jego podobizną na awersie, autorstwa Wiktora Tołkina. W pracy naukowej pomagała mu siostra Anna (26 I 1914 Puzdrowo – 27 IX 1974). Pochowany w Pelplinie.
Od 25 IX 1990 jego imię nosiła ulica w Gdańsku–Wrzeszczu (następnie ul. Uphagena), od 19 XII 1990 nosi ulica w Gdańsku–Strzyży.
