SZYCHLIŃSKI GRZEGORZ, inżynier mechanik, muzealnik
| < Poprzednie | Następne > |
GRZEGORZ SZYCHLIŃSKI (ur. 12 III 1955 Gdańsk), inżynier mechanik, muzealnik. Syn Zygmunta Szychlińskiego (10 IV 1910 – 10 I 1995 Gdańsk) i Stanisławy z domu Dumańskiej (2 VII 1917 – 13 VI 2005 Gdańsk). W 1973 ukończył IX Liceum Ogólnokształcące w Gdańsku, w 1979 Wydział Budowy Maszyn Politechniki Gdańskiej (PG). W latach 1979–1981 pracował w gdańskiej placówce Instytutu Mechanizacji Budownictwa (IMB). W 1980 członek Solidarności, współorganizator koła w miejscu pracy, w stanie wojennym, w grudniu 1982, zwolniony z IMB.
W 1983 konstruktor w gdańskim biurze projektowym Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Dźwignic i Urządzeń Transportowych z Bytomia, w latach 1983–1990 pracownik wysokościowy w Klubie Wysokogórskim „Trójmiasto”. Od 1987 doktor nauk technicznych (przewód na PG). W latach 1991–2013 inspektor do spraw zabytków techniki w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków. Od 1 IV 1996 do 29 III 2021 kustosz i kierownik w utworzonym z jego inspiracji Muzeum Zegarów Wieżowych, które dzięki porozumieniu z OO. karmelitami znalazło siedzibę w wieży kościoła św. Katarzyny i weszło w skład struktury Muzeum Historycznego Miasta Gdańska (MHMG) w randze pracowni.
W 1999, po otrzymaniu od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego nagrody Sybilli, pracownię podniesiono do rangi Oddziału Zegarów Wieżowych, którego od 1 III 1999 do 2020 był kierownikiem. Od 2007 starszy kustosz, od 2010 zastępca dyrektora MHMG do spraw ochrony dziedzictwa kulturowego, od 2011 kustosz dyplomowany. Rekonstruował stare mechanizmy zegarowe (na przykład zegar kolebnikowy w Żukowie), a także innych urządzeń, wśród nich Kuli Czasu na zabytkowej latarni w Nowym Porcie. W latach 2015–2016 z zespołem skonstruował zegar „P-31m” (w wyniku konkursu wśród mieszkańców Gdańska nazwany „Warkoczem św. Katarzyny”), który 18 VIII 2023 wpisany został do Księgi rekordów Guinnessa jako posiadający najdłuższe na świecie wahadło.
Opracował konstrukcję i kierował pracą zespołu, który zbudował precyzyjny Zegar Wahadłowy Hevelius-2011, obecnie najdokładniejszy zegar wahadłowy na świecie (dedykowano go Janowi Heweliuszowi w 400-lecie urodzin), oraz zgłosił projekt ideowy i koordynował pracę zespołu budującego pierwszy na świecie zegar pulsarowy, który działa na poddaszach kościoła św. Katarzyny w Oddziale Zegarów Wieżowych MHMG. Z jego inspiracji i z jego bezpośrednim udziałem ukończono w 1998 odbudowę carillonu kościoła św. Katarzyny (czwarta oktawa i gra ręczna), w 2001 carillonu Ratusza Głównego Miasta i w 2009 wykonanie carillonu mobilnego ( carillony).
Autor m.in. Zegar wahadłowy Jana Heweliusza. Próba rekonstrukcji w oparciu o urządzenie „kuli Księżyca” zegara Katedry Oliwskiej (w: Zegary mechaniczne, 2000); Konstrukcja mechanizmu carillonu z 1561 roku Johannesa Moora z Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku (w: Ludwisarstwo w Polsce, 2003); Odbudowa zniszczonych carillonów Gdańska (w: Gdańskie carillony, 2003); Zegary wieżowe Gdańska (w: Zegary gdańskie, 2005); The Gdańsk Time Ball („Horological Journal”, May 2010).
Pomysłodawca i zwycięzca konkursu Światowej Federacji Carillonowej, dzięki czemu w 2006 Gdańsk był gospodarzem Światowego Kongresu Carillonowego (zorganizowanego po raz pierwszy w Polsce). Członek założyciel i pierwszy prezes (od 2003) Polskiego Stowarzyszenia Carillonowego. Członek honorowy (od 2011) Litewskiej Gildii Carillonistów, członek British Horological Institute w stopniu member (od 2005) i w stopniu fellow (od 2008), Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (od 2011), Stowarzyszenia Muzealników Polskich (od 2012), Klubu Wysokogórskiego „Trójmiasto” (od 1974).
Odznaczony Srebrnym (2000) i Złotym (2005) Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2022), Medalem Prezydenta Miasta Gdańska (2006), Medalem św. Wojciecha (2007), medalem „De nihilo nihili fit” wojewody pomorskiego (2022), Złotą Odznaką Opieki nad Zabytkami (1997). Otrzymał czterokrotnie Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury: w 1999 „za konsekwentne dążenie do stworzenia Muzeum Zegarów Wieżowych i rozbudowania carillonu kościoła św. Katarzyny”, w 2006 za „wkład intelektualny i merytoryczny w przygotowanie wystawy «Zegary Gdańskie»”, w 2010 z okazji jubileuszu 40-lecia Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, w 2022 za wkład w odrodzenie kultury carillonowej.
