VERCH SAMUEL, diakon
| < Poprzednie | Następne > |
SAMUEL VERCH (21 IX 1655 Gdańsk – 12 III 1715 Gdańsk), diakon w kościołach gdańskich. 19 VI 1670 próbował immatrykulować się studiach na uniwersytecie w Królewcu, ze względu na wiek odesłany do uzupełnieni wiedzy. Od 1675 studiował filozofię i teologię na uniwersytecie w Lipsku, w 1677 prowadził dysputą pod kierunkiem profesora Daniela Hasenmüllera z zakresu języków orientalnych, w kwietniu 1678 tamże gratulował dysputy przeprowadzonej przez gdańszczanina Bartholomeusa Kirscha, późniejszego pastora w Ostrowitem (Osterwick) na Żuławach. Od semestru letniego 1678 studiował na uniwersytecie w Wittenberdze, w rok później pod kierunkiem profesora Johanna Andreasa bronił dysputy De patriarchis, eorumque origine, praerogativa & potestate, itemque de primatibus, przyjmując gratulacje m.in. od wykładającego wówczas w Wittenberdze byłego rektora gdańskiego Gimnazjum Akademickiego Abrahama Calowa.
W kwietniu 1689 powołany na urząd pastora we Wocławach (Wotzlaff), wyświęcony 19 t.m., urzędowanie rozpoczął 24 t.m. Skopiował z podniszczonego oryginału księgę chrztów mieszkańców tej parafii z okresu od 1612 do 1700. Był 21 VI 1691 wśród gratulujących udanej dysputy przeprowadzonej przez gdańszczanina Christiana Doeblerusa w gdańskim Gimnazjum Akademickim pod kierunkiem rektora Samuela Schelwiga. W 1701 odbył podróż do Holandii, podczas pobytu w Amsterdamie Peter Schenk przygotował jego wyryty w miedzi portret. Od 15 X 1702 diakon w kościele św. Trójcy i lektor dla ludności niemieckojęzycznej. Od 23 XI 1704 drugi pastor w kościele św. Katarzyny, wydał drukiem pierwsze swoje kazanie wygłoszone w tym kościele.
Uprawiał okolicznościową poezję. Autor panegiryków, na cześć króla Jana III Sobieskiego z okazji zwycięstwa pod Wiedniem i nadania przez Jana Heweliusza jednemu z gwiazdozbiorów nazwy „Tarcza Sobieskiego” (1684), na cześć króla polskiego Augusta II podczas jego wizyt w Gdańsku w 1698 i w 1710. Autor utworów żałobnych żegnających burmistrza Christiana Schrödera (1701), kolegę, diakona w kościele św. Trójcy Andreasa Gnospiusa (1702), burmistrza Constantina Fredera (1709), byłego ucznia Gimnazjum Akademickiego (któremu wróżono wielka przyszłość) Johanna Michaela Falcka (1712). Autor wiersza gratulacyjnego z okazji wyboru na burmistrza Johanna Ernsta von der Lindego (1712). Na kilka dni przed śmiercią przygotował jeszcze wiersz weselny z okazji zawartego w kościele Najświętszej Marii Panny (MNP) 4 III 1715 ślubu Valenitna Borckmanna (syna burmistrza Andreasa Borckmanna z Adelgundą Renatą, córką burmistrza Karla Ernsta Bauera. Był właścicielem sporej biblioteki, po jego śmierci sprzedanej na aukcjach.
15 V 1690 w kościele NMP ożenił się z Catheriną, córką pastora z Koszwał (Gottswalde) Petera Vogeta. Ojciec Johanna Samuela (1702–1764), 10 VII 1717 zapisanego do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, od 1726 studenta w Jenie, radcy dworu księcia Saksonii-Weimaru-Eisenach, właściciela sztambucha z licznymi wpisami, także osób z Gdańska, w testamencie czyniącego znaczne zapisy na rzecz gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego. Drugi z synów, Nathanel, 10 II 1735 uzyskał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli); podobne potwierdzenie uzyskali później synowie Nathanaela: Christian Gottfried (23 IX 1783) i Johann Nathanael (18 XI 1783).
Bibliografia:
Album Academiae Vitebergensis, Bd. 7; www.deutsche-digitale-bibliothek.de.
Die jüngere Matrikiel der Universitädt Leipzig, Bd. 2, hrgb. v. Georg Erler, Leipzig 1909, s. 470.
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 2, Leipzig 1911/1912, s. 60.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. 7, s. 552; t. 8, s. 320.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 300.
Praetorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…, Danzig und Leipzig, 1760, s. 8, 11, 43.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern , Königsberg 1834, s. 50, 58–59, 115.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 4, 490.
