WEISSATIUS SAMUEL, pastor kościoła św. Bartłomieja
| < Poprzednie | Następne > |
SAMUEL WEISSATIUS (Weisatz, Weisazius, Weisatzius, Weisacius) (Ritzebüttel (obecnie część Cuxhaven, Dolna Saksonia) – 11 I 1674 Gdańsk), teolog, poeta, pastor kościoła św. Bartłomieja. Prawdopodobnie syn Zachariasa (1590 – 1634 Groden (obecnie część Cuxhaven, Dolna Saksonia)) i poślubionej 29 XI 1627 w Hamburgu wdowy Elisabeth Camerarius (8 II 1592 Schönberg (Holsztyn) – zm. Ritzebüttel) z domu Dedeken.
W semestrze letnim 1650 immatrykulował się na uniwersytecie w Wittenberdze. Był kapelanem feldmarszałka Kurta/Conrada Christopha von Königsmarcka (24 III 1634 Hanower – 31 X 1673 Bonn), mianowanego w 1656 dowódcą armii szwedzkiej w Inflantach. W morskiej podróży do
z Wismaru do Rygi, wskutek buntu szkockiej załogi, 19 października na redzie portu gdańskiego wraz z feldmarszałkiem wzięty został do honorowej niewoli i osadzony w twierdzy w Wisłoujściu. Pozostał w Gdańsku, od 11 XI 1657 do śmierci pastor kościoła św. Bartłomieja.
Współautor pism teologicznych, m.in. O Magnae Equidem Et Indolis Et Virtutis Ille Theologus ... (Wittenberg 1653), czy napisanej wspólnie z Nathanaelem Dilgerem, Abrahamem Heyse, Michaelem Falckiem, Friedrichem Zwickerem II, Johannesem Albinusem, Casparem Bartholdim i Isaakiem Fabriciusem krytyki synkretyzmu Syncretismus. Das ist: Schriftmäßige Erörterung Der Frage/ Ob unter denen/ welche in Hochwichtigen Religions-Artikeln mit einander uneins seyn... (Danzig, 1661). Autor sonetów religijnych w języku łacińskim, niemieckim i greckim (publikowanych m.in. w Neues Musikalisches Seelenparadies…, Lüneburg 1662).
Współautor okolicznościowych publikacji, m.in. 15 III 1661 z okazji ślubu kantora kościoła św. Trójcy Michaela Conoviusa i Anny, córki Martinusa Bintziusa (1661), śmierci Johanna Maukischa, rektora Gimnazjum Akademickiego i pastora kościoła św. Trójcy (1669), pogrzebu Walthera Magirusa, pastora kościoła św. Katarzyny (zm. 6 XII 1657), pogrzebu profesora Gimnazjum Akademickiego Lorenza Eichstädta.
Od 12 V 1658 żonaty z poślubioną w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) wdową Barbarą von Rüdiger (pochowaną 4 VIII 1693 w wieku 70 lat w kościele NMP w grobie nr 57, który mąż odkupił w 1670), córką Jakuba Preußa (chrzest 1 V 1583 NMP – pochowany 25 VIII 1659 w NMP w grobie nr 57) i jego drugiej, poślubionej 22 I 1621 w kościele NMP żony Barbary (chrzest 10 II 1590 – pochowana 30 V 1650 wraz z mężem), córki Heinricha von Bobarta. Specjalny anagram z okazji ślubu przygotował rektor szkoły św. Bartłomieja Johann Klein. Ojciec urodzonego w Gdańsku Ernsta Christiana, w lutym 1675 zapisanego do czwartej (obecnie: drugiej) klasy Gimnazjum Akademickiego.
Do 1945 w kościele św. Bartłomieja wisiał jego portret, zaginiony podczas działań wojennych.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 231.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 54.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf-Schwentine 1986-1992, Bd. 1, 66; 3, 458; 5, 196.
