WOJCIECH, kasztelan gdański
| < Poprzednie | Następne > |
WOJCIECH (zm. po 1314), kasztelan gdański. Pochodził z rodziny rycerskiej, wywodzącej się ze wsi Żelazno (obecnie w gminie Choczewo). Był urzędnikiem z otoczenia księcia gdańskiego Mściwoja II. W 1291 był chorążym gdańskim, uczestniczył wówczas w ważnym wiecu w Nakle nad Notecią, podczas którego możnowładztwo księstwa gdańskiego złożyło przysięgę wierności księciu wielkopolskiemu Przemysłowi II, wybranemu następcą nieposiadającego męskiego potomka Mściwoja II. Zapewne jeszcze przed śmiercią Mściwoja II (25 XII 1294) został kasztelanem w Pucku, choć na tym urzędzie potwierdzony jest dopiero w 1296.
Po tragicznej śmierci Przemysła II (8 II 1296) nie poparł kandydatury do tronu w Gdańsku sojusznika zmarłego, księcia kujawsko-łęczyckiego Władysława Łokietka, lecz jego bratanka, księcia inowrocławskiego Leszka. Po ustąpieniu Leszka z Pomorza (lato 1296) utrzymał godność kasztelana puckiego, chociaż do końca pierwszych rządów Władysława Łokietka na Pomorzu (do 1299) nie pojawiał się w jego otoczeniu. W 1300 był jednym z tych wschodniopomorskich możnych, którzy opowiedzieli się za uznaniem władzy króla czeskiego Wacława II. Kasztelanem puckim był jeszcze 29 IX 1303, rok później piastował już godność kasztelańską w Gdańsku. Awans nastąpił najpewniej w początkach 1304, po zwycięskiej wyprawie wojsk wschodniopomorskich i starosty czeskiego przeciwko biskupowi kamieńskiemu i odzyskaniu utraconej niewiele wcześniej, należącej do Pomorza Gdańskiego ziemi sławieńskiej.
W okresie drugich rządów Władysława Łokietka (od 1306) był na przełomie lata i jesieni 1308 jednym z czterech dowódców obrony grodu gdańskiego przed najazdem margrabiów brandenburskich. Przeżył zdradę Krzyżaków i zajęcie przez nich Gdańska oraz Pomorza (zob. rzeź Gdańska w 1308). Pogodził się szybko z nową władzą, Krzyżacy pozwolili mu zachować godność kasztelana gdańskiego w zamian za pomoc w administracyjnym zarządzaniu zdobytym Pomorzem. Z tytułem kasztelana gdańskiego świadkował w 1310 roku w Malborku na dokumencie sprzedaży przez synów poprzedniego na urzędzie kasztelana Unisława z Lublewa znacznych dóbr na Żuławach.
Po raz ostatni wspomniany został w 1314, kiedy to wraz z niewymienionymi z imion synami sprzedał Tydemanowi z Przodkowa swoją wieś Borkowo w parafii Święty Wojciech, z łąką położoną nad Motławą. W bliżej nieznanym momencie, ale po 1310, za zgodą wielkiego mistrza Karola z Trewiru przekazał rycerzom Pawłowi i Jarosławowi połowę dóbr Żelazno i wieś Miromino (zaginione, w ziemi lęborskiej), biorąc od nich w zamian dobra Sydow (obecnie Grabiny Duchowne).
