ZERNECKE DANIEL ANDREAS, burmistrz Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
DANIEL ANDREAS ZERNECKE (2 X 1745 Gdańsk – 13 IV 1821 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Był synem gdańskiego burmistrza Heinricha Zerneckego i jego pierwszej żony Eleonory Konstantii, córki burmistrza Johanna Wahla. Początkowo uczył się w domu, w 1758, z chwilą powołania ojca do Rady Miejskiej, napisał poświęconą mu mowę gratulacyjną. 29 VIII 1759 (z Danielem Gralathem) zapisany został na uniwersytet w Królewcu. W maju 1765 przedstawił tam (dedykowaną ojcu) pracę o niektórych gdańskich urzędach, przygotowaną pod kierunkiem profesora prawa Sigismunda Christophera Jestera. 26 VII 1766 immatrykulował się na uniwersytecie w holenderskiej Lejdzie, od 17 X 1767 we francuskim Strasburgu (gdzie zapisał się razem z Jonathanem Wilhelmem Hellerem, synem pastora
Jonathana Hellera, mieszkali na tej samej stancji). Zachował się prowadzony przez niego dziennik, opisujący edukacyjne podróże i powrót z Francji przez Szwecję do Gdańska.
Po powrocie do Gdańska 12 X 1769 wystarał się o kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli) i został przewodniczącym rady przy kościele i szpitalu św. Barbary, w 1770 wstąpił do służby miejskiej, pracując jako sekretarz, a od 1776 jako archiwariusz. Od 1777 był ławnikiem, od 1788 pełnił funkcję conseniora, od 1792 seniora. W 1794, po przejęciu Gdańska przez Prusy, został radcą w Zarządzie Miejskim (Magistrat), a w 1799 radcą wojennym. Z tego ostatniego urzędu zrezygnował już rok później, wycofując się z aktywnego życia publicznego. Powrócił do niego z chwilą utworzenia I Wolnego Miasta Gdańska (WMG), kiedy to został powołany na stanowisko jednego z czterech burmistrzów. W 1807 i w 1811 był zastępcą prezydującego burmistrza, w 1808 i 1812 burmistrzem prezydującym. Z racji pełnionej funkcji był również protoscholarchą, stojąc na czele Kolegium Szkolnego, które nadzorowało w tym czasie oświatę w Gimnazjum Akademickim, 12 miejskich szkołach elementarnych, 43 wiejskich szkołach elementarnych i w trzech szkołach zawodowych (szkoła rzemiosł artystycznych, seminarium nauczycielskie, instytut dla położnych; zob. szkolnictwo).
Obok Karla Rennera i Jacoba Ernesta Schumanna był burmistrzem pozostającym na tym urzędzie od początku do końca istnienia I WMG. Uczestniczył aktywnie w ówczesnym życiu politycznym, biorąc – z racji swej funkcji – udział w wielu komisjach. Był zdecydowanym orędownikiem niezależności Gdańska. Po ponownym przejęciu Gdańska przez Prusy wycofał się ostatecznie z życia politycznego. Od 1783 był członkiem Towarzystwa Przyrodniczego.
10 V 1770 zawarł w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) związek małżeński z Anną Pauliną (22 III 1749 Gdańsk – 11 VII 1818 Gdańsk, pochowana 16 VII w kościele NMP), córką Paula Gottfrieda Ayckego (5 XI 1716 Bytów – 26 VIII 1795 Gdańsk) rajcy (od 1774) i burgrabiego gdańskiego (w 1776 i 1783) oraz Anny Adelgundy Wittwerck (chrzest 17 XII 1714 w kościele NMP – pochowana 14 VIII 1797 tamże w Kaplicy Zbawiciela). Z 1792 zachował się jego wpis i autograf żony w imionniku studiującego teologię w Halle Ernsta Michaela, syna pastora kościoła NMP Nathanaela Friedricha Treuge. Ojciec licznego potomstwa. W dzieciństwie zmarli 1/ Adelgunda Wilhelmina (27 II 1773 – 16 V 1779), 2/ Adelgunda Friedrika (1780–1781) i 3/ Carl Friedrich (1783–1788). Pozostawił synów 4/ Paula Heinricha, 5/ Daniela Gottfrieda, 6/ Johanna Samuela i 7 /Karla Eduarda (26 I 1790 – 14 III 1826), żonatego od 13 VI 1814 z Sophie Julie Wendt (23 VI 1791 – 17 XII 1825), ojca z kolei Juliusa Eduarda (1815–1842) i zmarłej w niemowlęctwie Henrietty Wilhelminy (17 X 1818 – 18 IX 1819). Z córek 8 /Johanna Constantia (23 VI 1773 Gdańsk – 28 X 1855 Wejherowo) była żoną Johanna Wilhelma Weickhmanna, 9/ Paulina Henrietta (15 X 1776 – 16 V 1839) była żoną Johanna Carla Gnuschkego, zaś 10/ Anna Julianna (4 VI 1779 – 26 I 1870 Gdańsk) żoną lekarza Johanna Gottfrieda Kleefelda.
Był m.in. w latach 1775–1815 właścicielem kamienicy przy Langgasse 520 (ul. Długa 60), Joppengasse 520 (ul. Piwna 60) i przy Frauengasse 884 (ul. Mariacka 35). Pochowany 18 IV 1821 w kościele NMP.
Bibliografia:
Album studiosorum Academiae Lugduno-Batavae MDLXXV–MDCCCLXXV. Accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula, ed. Willem N. Du Rieu, Hagae Comitum 1875, s. 1088.
Die alten Matrikeln der Universität Straßburg 1621 bis 1793, ed. Gustav Knod, Straßburg 1897, s. 60.
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 2, Leipzig 1911/1912, s. 473.
Zdrenka Joachim, Zernecke Daniel Andrzej, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Suplement I, Gdańsk 1998, s. 360–361.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 382–383.
