BERENZ CARL HERMANN EMIL, honorowy obywatel Gdańska, były patron ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
CARL HERMANN EMIL BERENZ (15 II 1833 Elbląg – 17 XII 1907 Gdańsk), kupiec, armator, radny Gdańska, honorowy obywatel Gdańska. Syn kalwińskiego kupca Georga Ludwiga Berenza. 25 IV 1863 sąd handlowy zarejestrował w Gdańsku jego firmę żeglugowo–spedycyjną Reederei „Emil Berenz” (Żegluga Emil Berenz), która pod tą nazwą istniała do 1945, z kontynuacją także w Niemczech po II wojnie światowej. Siedziba firmy do 1945 mieściła się przy Schäferei 19 (ul. Szafarnia; także miejsce zamieszkania Berenza). Obok spedycji morskiej, kolejowej i lądowej firma zajmowała się handlem i eksportem zboża i drewna. W 1904 nabył firmę handlową Carla Ottona Steffensa i prowadził ją pod swoim nazwiskiem. W latach 1908–1914 firma ta prowadziła regularną linię parowcową Gdańsk–Królewiec, oferowała także tramping („Extradampfer je nach Bedarf.”).
Działacz niemieckiej partii liberalnej, od 1863 członek Korporacji Kupców, w latach 1902–1907 jej przewodniczący. W latach 1869–1907 członek Rady Miejskiej, 1885–1897 i 1903–1906 jej wiceprzewodniczący, 1899–1901 przewodniczący. Brał udział w podejmowaniu najważniejszych decyzji dotyczących rozwoju przestrzennego i gospodarczego Gdańska ostatniej ćwierci XIX wieku. Od początku (1879) członek Westpreußischer Geschichtsverein ( Zachodniopruskiego Towarzystwa Historycznego). Od 1883 do śmierci był członkiem Zarządu Fundacji Abegga.
10 II 1903, z okazji 70-lecia urodzin i wieloletniej działalności społecznej na rzecz miasta w Radzie i Korporacji Kupców, Rada Miejska nadała mu honorowe obywatelstwo Gdańska. Uroczystość wręczenia dyplomu odbyła się 15 lutego w salach Ratusza Głównego Miasta. Jego imię („Emil Berenz”) nosił parowiec należący do Danziger Reederei Aktiengesellschaft, który wyszedłszy z ładunkiem owsa z Gdańska-Nowego Portu do Gloucester (Anglia) 15 II 1902 wywrócił się do góry dnem między Jelitkowem a Brzeźnem (zob. Katastrofa statku „Emil Berenz”).
W grudniu 1863 w kościele św. Piotra i Pawła zawarł związek małżeński z panną Amalią Henriettą Grabe (IV 1833 Elbląg – 3 I 1920 Gdańsk). Po jego śmierci kierownictwo w firmie przejął syn Eugen Berenz (4 II 1866 Gdańsk – po 1944), w 1888 absolwent szkoły średniej św. Piotra i Pawła, później m.in. prezes Fundacji Abegga, w 1942 prokurent firmy „Paul Nachtigal”. Kierowana przez niego ojcowska firma w latach 1933–1943 m.in. eksploatowała holownik parowy „Frieda” (zbudowany w Kłajpedzie w 1871), specjalnie dla niej zbudowany w 1885 w Stoczni Klawittera parowiec o napędzie śrubowym „Einigkeit”. W marcu 1935, już pod nazwą Fracht-Reederei „Delphin” Emil Berenz GmbH (Żegluga Towarowa „Delfin” Sp. z o.o. Emil Berenz), firma zakupiła holownik parowy tylnokołowy „Jutta” (zbudowany także w Stoczni Klawittera w 1892), ponadto parowce „Horst” i odkupiony od firmy „Adolf Groß” „Graudenz”. W 1927 ogłaszała się jako „Spedition Emil Berenz, Danzig: Danzig– Königsberg–Kowno”.
Jego imię, Emil-Berenz-Straße, do 1945 nosiła obecna ul. Fredry.
Bibliografia:
„Danziger Neueste Nachrichten”, 18 XII 1907 (nekrolog).
„Danziger Wirtschaftszeitung“, nr 44 z 1 XI 1927.
Altpreuss. Biogr., Bd. 1, s. 49.
Nachtrag zum Amtlichen Fensprechbuch für den Bezirk der Reichspostdirektion Danzig, Ausgabe 1942, s. 9.
Sieg Ernest, Die Danziger See-Reedereien, „Danziger Seeschiff”, nr 12, Hamburg 2007, s. 2–3.
