GRUDZIŃSKI BRONISŁAW, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
BRONISŁAW GRUDZIŃSKI (4 II 1911 Sławków, woj. krakowskie – 4 I 1992 Sławków), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte w 1939 w stopniu kaprala zawodowego, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn Stanisława i Marii z domu Ficińskiej. Był najmłodszym z piątki rodzeństwa.
Ukończył siedmioklasową szkołę powszechną w Sławkowie. W marcu 1933 powołany do odbycia obowiązkowej czynnej służby wojskowej w 2. Pułku Piechoty Legionów w Sandomierzu. Od października 1933 do 20 III 1934 na kursie w Szkole Podoficerskiej, od grudnia 1933 starszy szeregowy, konczył kurs w stopniu kaprala. Po zakończeniu służby czynnej, od 1934 żołnierz zawodowy w 2 kompanii I batalionu, od 20 X 1936 do 20 IV 1937 odbył kurs na podoficera zawodowego.
Wraz z starszym sierżantem Józefem Pełką i kapralem zawodowym Henrykiem Chrulem z tego samego 2. Pułku Piechoty Legionów skierowany do służby w załodze wymiennej WST na Westerplatte. Na miejsce przybył 17 III 1939. Pod koniec sierpnia 1939 dowódca wartowni Nr 4, 31 sierpnia wyznaczony na dowódcę wartowni Nr 2. Dowodził tą wartownią w czasie walki. W niewoli (numer jeńca 1893) przebywał w Stalagu IA Stablack (obecnie Stabławki, gmina Górowo Iławeckie, woj. warmińsko-mazurskie). Do 2 II 1945 pracował w majątku ziemskim Schönwiese (Piękne Łąki, gmina Gołdap?).
23 III 1945 był w punkcie PCK w Warszawie, 11 kwietnia w punkcie PCK w Krakowie. Na stałe osiadł w rodzinnym Sławkowie. 26 VI 1945 ponownie w zawodowej służbie wojskowej, początkowo dowódca drużyny, od 10 IX 1945 szef baterii w 16. Samodzielnym Dywizjonie Artylerii Przeciwlotniczej w Katowicach, następnie w 3. Drezdeńskiej Brygadzie Pancernej w Opolu, przeformowanej w lutym 1946 w 6. Drezdeński Pułk Czołgów Ciężkich, szef batalionu czołgów, awansowany na sierżanta, 10 X 1948 dyslokowany do Wrocławia na stanowisko szefa kompanii szkolnej. Służbę zakończył 17 XII 1949. Pracował jako referent i magazynier w Zakładach Wyrobów z Drutu w Sławkowie. Od 1966 na rencie.
W 1989 awansowany do stopnia podporucznika rezerwy. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1960), Odznaką Grunwaldzką (1946), Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945 (1946), Medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939 (1981), odznaką „Za Zasługi dla Gdańska” (1984). Wspólnie ze wszystkimi Westerplatczykami od 21 V 1998 honorowy obywatel Gdańska.
Od 17 XI 1947 żonaty był z Ireną z domu Janik (ur. Sławków), miał dwóch synów. Pochowany 7 I 1992 na cmentarzu parafialnym w Sławkowie.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, Akta Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polski, sygn. 259/1068, k. 91. Rozkaz Nr 11 Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte z dnia 17 marca 1939.
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz-Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 1999.
Rut Sławomir, Wojciech Samól, Jarosław Tuliszka, Westerplatczycy – lista 1939. Skład załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r., Gdańsk 2023, s. 23, 89.
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski. Warszawa 1978.
