IWICKI ZYGMUNT, ksiądz, historyk sztuki
| < Poprzednie | Następne > |
ZYGMUNT IWICKI (23 IV 1930 Lubiewo koło Tucholi – 2 VIII 2024 Gdańsk), ksiądz, doktor filozofii, historyk sztuki. Syn Konstantego i Gertrudy z Jezierskich, którzy po ślubie w Berlinie w 1918 zamieszkali w Lubiewie. Najmłodszy z piątki rodzeństwa, z których trójka nie przeżyła dzieciństwa. Ojciec walczył w I wojnie światowej w kompanii huzarów armii pruskiej i jako inwalida wojenny (stracił palec) skorzystał z dofinansowania dla zdobycia dyplomu mechanika precyzyjnego. Podczas II wojny światowej ojciec przebywał na robotach w Gdańsku, podobnie jak siostra, która pracowała w katolickim sierocińcu dla chłopców w Starych Szkotach, wyszła za obywatela tego miasta, wcielonego do armii niemieckiej, następnie do końca wojny przebywającego w angielskiej niewoli.
Szkołę podstawową ukończył w Lubiewie, w 1945 mieszkał u krewnych w Złotowie, w latach 1946–1951 uczył się w gimnazjum w Poznaniu i Gdańsku, gdzie uzyskał maturę. W latach 1951–1956 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym „Hosianum” w Olsztynie. Święcenia kapłańskie przyjął 22 VII 1956 w kościele (katedrze) Trójcy Świętej w Gdańsku-Oliwie z rąk bp. Franciszka Salezego Korszyńskiego, sufragana we Włocławku.
Od 1 VIII 1956 do 31 VII 1957 wikariusz w kościele Bożego Ciała w Pręgowie, od 1 VIII 1957 do 11 IX 1958 w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pszczółkach, od 12 IX 1958 do 30 VII 1959 w kościele Przemienienia Pańskiego w Nowym Dworze Gdańskim, od 1 VIII 1959 do 1 XII 1961 w kościele Najświętszego Serca Jezusowego w Gdańsku-Wrzeszczu, od 2 XII 1961 do 31 XII 1961 w kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Pruszczu Gdańskim, od 1 I 1962 do 28 II 1964 w kościele Matki Boskiej Bolesnej w Gdańsku-Rudnie, od 1 III 1964 do 31 VII 1965 w kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Gdańsku-Dolnym Mieście, od 1 VIII 1965 do 30 VI 1969 w kościele (katedrze) Trójcy Świętej w Oliwie, od 1 VII 1969 do 11 VII 1971 w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gdańsku- Jelitkowie.
Pod koniec lat 50. XX wieku otoczył opieką duszpasterską członkinie Ruchu Szensztackiego: organizował wyjazdy, prowadził dni skupienia, sprawował sakramenty, co było znaczącym wyzwaniem w ówczesnej rzeczywistości politycznej, zwłaszcza że dotyczyło Niemek, które pozostały w Gdańsku po zakończeniu wojny. Zaangażowany w sprawy społeczne, upominał się o prawa dla krzywdzonych i prześladowanych, wskutek czego w 1966 został prewencyjnie aresztowany.
Od 1965 do 1971 był duszpasterzem akademickim w Gdańsku, jeszcze w kwietniu 1971 udał się z młodzieżą do Gniezna, na spotkanie z prymasem, kardynałem Stefanem Wyszyńskim oraz kardynałem Karolem Wojtyłą. Równocześnie do 1971 studiował w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (uzyskał magisterium na podstawie pracy Architektura i wystrój plastyczny ołtarza głównego w katedrze oliwskiej). Od 12 VII 1971, za zgodą władz kościelnych, przebywa za granicą, do 1978 w Niemczech, potem w Szwajcarii. Na uniwersytecie w Karlsruhe w 1978 obronił pracę doktorską Der Hochaltar der Kathedrale in Oliwa. Ein Werk von Andreas Schlüter, w której wykazał, że ołtarz główny katedry oliwskiej jest dziełem Andreasa Schlütera. Od 1979 profesor w Kantonsschule Kollegium Schwyz (Zurych) i konserwator przy tamtejszym Muzeum Diecezjalnym. W 1995 przyjął – jako drugie – obywatelstwo szwajcarskie. Na obczyźnie nie zaprzestał działalności społecznej, nadal wspierając osoby potrzebujące, chrześcijan w Ziemi Świętej oraz rodaków, w okresie stanu wojennego organizował paczki z żywnością i odzieżą. 16 I 2002 pasowany na rycerza Zakonu Papieskiego Rycerzy Grobu Chrystusa w Jerozolimie (bożogrobcy, komturstwo w Zurychu). Od 1995 na emeryturze szwajcarskiej, mieszka w Zurichu, od 1 I 2005 – emeryt archidiecezji gdańskiej.
Autor m.in. prac: Der Hochaltar der Kathedrale in Oliva. Ein Werk von Andreas Schlüter (1980), Oliva. Führer durch die Kathedrale und das ehemalige Kloster (1994), Kronika parafii (katedralnej) w Oliwie (1904–1945) (1998), Oliwa wczoraj i dziś. Przewodnik po zabytkach katedry i byłego klasztoru (2001), Nekropolia oliwska (2004), Konwent oliwski (1186–1831). Leksykon biograficzny nie tylko… (2010), Święta Oliwa z Anagni: wprowadzenie jej kultu w Oliwie (2013). W czerwcu 2019 wykupił od Wydawnictwa Bernardinum w Pelplinie cały nakład książki swojego autorstwa Bedeker oliwski. Oliva antiqua et praesens (Pelplin 2018) i podarował go kościołowi (archikatedrze) Trójcy Świętej w Oliwie. Członek m.in. Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (od 1998) i Adalbertus-Werk e.V. der Danziger Katholiken w Düsseldorfie (od 2000).
Mszy pogrzebowej 10 VIII 2023 w katedrze Trójcy Świętej w Oliwie przewodniczył bp. Wiesław Szlachetka, kazanie pogrzebowe wygłosił przyjaciel zmarłego, duszpasterz ludzi szczególnej normalności w Inn-Salzach-Klinikum w Wasserbergu (Bawaria, diecezja monachijska) i poeta, ks. Tadeusz Jakubowski. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Gdańsku-Oliwie.
