KAMIENNY MŁYN
| < Poprzednie | Następne > |
i Andreasa Stecha z 1684
KAMIENNY MŁYN (Silberhammer, Lobeckshof), obecnie w granicach Brętowa i Wrzeszcza, od obecnego skrzyżowania ul. Potokowej i ul. Słowackiego oraz po południowej stronie ul. Słowackiego na wschód (do wysokości nr. 78). Pierwotnie osada młyńska nad potokiem Strzyża, założona na gruntach nadanych w 1283 przez księcia Mściwoja II opactwu cystersów w Oliwie, oddawana w długoletnie dzierżawy.
W połowie XVI wieku wydzierżawiony mieszczaninowi gdańskiemu Hansowi Bolnerowi (zm. 1598 Gdańsk); były tu dwie kuźnice żelaza, stawy spiętrzające wodę i przynależne do nich około 30 ha gruntu, ponadto dwór z polami położonymi na Niedźwiedniku. W 1629 , po śmierci wdowy po Hansie, Elisabeth, doszło do podziału, w wyniku którego ich synowie Daniel (zm. 1633 Gdańsk) i Hans (zm. 16 I 1654 Gdańsk) przejęli kuźnice i dwór, ziemię w Niedźwiedniku przejął ich szwagier (przez siostrę Marianne) Steffen Schmidt, ojciec późniejszego burmistrza Gdańska Nathaniela Schmiedena (w 1642 rodzina zmieniła nazwisko).
W 1654 część Bolnerów nabył i dzierżawił Johann Kratzer, w 1655 ławnik, od 1661 rajca rajca Głównego Miasta, w 1677 i 1680 burgrabia królewski w Gdańsku. Kuźnicę dolną (obecnie okolice ul. Słowackiego 78) przejął od niego złotnik Peter van den Rennen, od tego momentu kuźnicę określano jako Silberhammer (do 1959 młyn, od 1983 do 2016 restauracja i hotel Srebrny Młyn, 2024 wyburzony), nazwę rozciągnięto na okolicę ( Srebrzysko). W 1711 kuźnicę górną zakupił gdańszczanin Georg Gabriel Lobeck (1673 Gdańsk – 7 VI 1731 Gdańsk), od jego nazwiska część ta nazywana była Lobeckshof (Lubkowo). Wdowa po nim, Esther z domu Preutz, w 1748 odsprzedała dwór i ziemię Christianowi Schachtowi, urodzonemu na Siedlcach), od 12 X 1737 posiadającemu robotnicze (pracownicze) obywatelstwo Gdańska, 10 V 1740 za 340 florenów podniesione mu do kupueckiego, posiadaczowi prawa polowań w lasach oliwskich, od 1750 żonatemu z Elisabeth Sack. Po śmierci jego (1787) i wdowy Elisabeth (1788) dzierżawa przeszła na brata Elisabeth, Beniamina Sacka; jego syn Karl w 1789 połączył Lubkowo z nabytym od Korfantii Schmieden Niedźwiednikiem, w początku XIX wieku nabył też część Brętowa. W XIX wieku właścicielami Lubkowa (i Niedźwiednika) byli Hans Schlecher (1808), Johann Wolf (od 1827), Wilhelm Ratschke (od 1843), młyn należał do rodziny Ziehm (Georg Gottlieb i urodzony tu 24 VII 1839 jego syn Johann Christian Julius, mieszkający w 1888 w Gdańsku przy Röpergasse 4 (ul. Powroźnicza)). Następnie posiadłość włączona do Brętowa.
Z dawnego Kamiennego Młyna zachowały się jedynie ślady w postaci stawu, grobli i jazu.
