KONIECZNA IRENA, lekarka, podharcmistrz
| < Poprzednie | Następne > |
IRENA KONIECZNA (7 X 1905 Poznań – 8 VI 1993 Gdańsk), lekarka (ginekolog i lekarz chorób wewnętrznych), podharcmistrzyni Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP). Córka Antoniego, dziennikarza, naczelnego redaktora „Dziennika Kujawskiego” w Inowrocławiu (1921–1923) i Wiktorii z domu Tyrakowskiej (zm. 17 IX 1967 Gdańsk). Od 1919 z rodziną w Inowrocławiu, w 1925 zdała maturę w Żeńskim Gimnazjum im. Marii Konopnickiej. Od 1926 studiowała na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, od 1932 lekarz medycyny. W 1933, po odbyciu rocznego stażu w szpitalu św. Jana w Chorzowie, otrzymała uprawnienia do wykonywania zawodu lekarki ginekologa. Pracowała jako ginekolog w Ubezpieczalni Poznańskiej. Od 1936 do 1 IX 1939 była lekarką szkolną w Żeńskim Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Inowrocławiu, także lekarką na obozach i koloniach dla dzieci i młodzieży żeńskiej podczas wakacji. Od 1922 działała w drużynie szkolnej harcerek ZHP. W 1926 ukończyła kurs zastępowych w I Akademickiej Drużynie Żeńskiej im. Z. Sokolnickiego w Chorągwi Wielkopolskiej. W 1931 uzyskała stopień podharcmistrzyni. Prowadziła drużynę harcerską w Hufcu w Inowrocławiu.
Po wybuchu II wojny światowej zmobilizowana jako lekarka w 59. Pułku Piechoty w Inowrocławiu, zwolniona w Kutnie po zajęciu miasta przez Niemców, pieszo powróciła do Inowrocławia. 2 XI 1939 aresztowana przez Gestapo, po miesiącu zwolniona i wysiedlona z rodziną do Starachowic. Początkowo bezrobotna, utrzymywana przez Radę Główną Opiekuńczą, od czerwca 1942 do lipca 1943 pracowała jako lekarka w Ubezpieczalni. Od 1940 działała w Związku Walki Zbrojnej, od 1942 w Armii Krajowej. Zorganizowała sieć łączniczek i szkolenie dla pielęgniarek do pomocy rannym partyzantom z okolic Starachowic, prowadziła kursy sanitarne. Aresztowana 21 VII 1943 przez Gestapo, od 23 lipca została więźniem politycznym w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Do 17 I 1945 pracowała w prowizorycznym szpitalu obozowym, uczestniczyła w zabiegach medycznych w szpitalu obozowym.
Od kwietnia 1945 ponownie w Inowrocławiu, z braku mieszkania wyjechała z matką i babcią do Gdańska. Od kwietnia 1945 była lekarką ginekologiem w Ubezpieczalni w Gdańsku. Po wprowadzeniu ustawy o przerywaniu ciąży zwolniona z pracy w 1959 wskutek odmowy dokonania aborcji. W latach 1960–1975, po uzyskaniu specjalizacji z interny, pracowała w Przyzakładowej Przychodni Stoczni Gdańskiej.
Współzałożycielka Towarzystwa Poradnictwa Rodzinnego w Polsce i Gdańsku i Towarzystwa Esperantystów w Gdańsku. W ZHP w Gdańsku od 1946 do 1949 kierowała Referatem Zdrowia, w 1957–1958 była wiceprzewodniczącą Chorągwi Gdańskiej, w 1958–1968 współzałożycielką drużyny żeńskiej harcerek „Nieprzetarte Szlaki” do pomocy niepełnosprawnym dzieciom i młodzieży w domach, placówkach opieki społecznej, sanatoriach. Zasiadała w Radzie Harcerskiego Kręgu Seniorów „Korzenie”. W kwietniu 1984 została matka chrzestną sztandaru duszpasterstwa ZHP. Udzielała się w telefonie Zaufania „Anonimowy Przyjaciel”.
W latach 1976–1990 należała do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (Koło Gdańsk-Wrzeszcz), w 1991–1993 do Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, w 1980–1993 do NSZZ „Solidarność”. Odznaczona m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1971), Krzyżem Armii Krajowej (1969), honorową odznaką „Za zasługi dla ZHP” (1969), medalem papieskim „Bene Merenti”, Krzyżem Oświęcimskim (1980). Poświęcono jej film dokumentalny Cała dla życia produkcji Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka.
Matka Jacka (21 XI 1947 Gdańsk – 4 III 2022 Gdańsk), magistra inżyniera elektronika, m.in. zastępcy komendanta Chorągwi Gdańskiej ZHP (1981–1982). Pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Puchała Stanisław, Poczet harcmistrzyń i harcmistrzów, t. 2, Warszawa 2014, s. 693.
Jarzębowski Kazimierz, Kuprianowicz Ludmiła, Harcmistrzynie i harcmistrze, Kraków 2006, s. 42.
Kuligowski Zenon, Radys Bogdan, Harcerstwo gdańskie 1945–1973, Gdańsk 2016, s. 180, 186.
