LIS ZBIGNIEW, działacz opozycji demokratycznej
| < Poprzednie | Następne > |
ZBIGNIEW LIS (ur. 7 VIII 1948 Sopot), działacz opozycji demokratycznej. Syn Teodora (zm. 1963) i Ireny z domu Stawskiej (zm. 1948, po porodzie). Do 12. roku życia wychowywany był przez babcię. W latach 1962–1965 uczeń Zasadniczej Szkoły Zawodowej Budowy Okrętów dla Pracujących Stoczni Gdańskiej, monter maszyn i urządzeń okrętowych. Od 1965 do 1965 uczeń Trzyletniego Technikum dla Pracujących Stoczni Gdańskiej, technik mechanik w zakresie specjalności budowa maszyn i urządzeń okrętowych. W 1968 podjął studia wieczorowe na Politechnice Gdańskiej (PG). Od 1 IX 1962 do 31 VIII 1968 monter maszyn w Stoczni Gdańskiej, od 1 IX 1968 do 31 XII 1970 technik w Centralnym Ośrodku Konstrukcyjno-Badawczym Przemysłu Okrętowego w Gdańsku, od 1 I 1971 do 18 V 1983 technik, starszy technik, konstruktor, samodzielny projektant w Stoczni Gdańskiej.
W Marcu ’68 uczestnik protestów studentów i robotników w Gdańsku, 14–16 Grudnia ’70 strajku w Stoczni Gdańskiej i protestów robotniczych na ulicach miasta. 14–31 Sierpnia ’80 uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej, działacz zakładowego Komitetu Strajkowego i tzw. minister bezpieczeństwa podczas rozmów działaczy Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKZ) i delegacji rządowej z wicepremierem Mieczysławem Jagielskim na czele. Od września 1980 wiceprzewodniczący Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Stoczni Gdańskiej, po wyborach, od 27–28 II 1981, w Prezydium Komisji Zakładowej. 1 IV 1981, razem z całym Prezydium Komitetu Zakładowego, odwołał z Prezydium MKZ w Gdańsku Annę Walentynowicz.
W sporze Lecha Wałęsy z grupą Andrzeja Gwiazdy opowiedział się po stronie tego pierwszego. Był delegatem na I Walne Zebranie Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Gdańskiego (2–5 VII i 13–17 VII 1981) w Teatrze Muzycznym w Gdyni, wybrany został do Zarządu Regionu Gdańskiego. Został też delegatem na I Krajowy Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” (5–10 IX i 26 IX – 7 X 1981 w hali „Olivia”), od listopada 1981 w Prezydium Zarządu Regionu Gdańskiego. Od 1981 przewodniczący Krajowej Sekcji Przemysłu Okrętowego, w kwietniu 1981 współzałożyciel Sieci Organizacji Zakładowych Wiodących Zakładów Pracy.
Po ogłoszeniu stanu wojennego od 13 XII 1981 do 29 IV 1982 internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku. Od września do grudnia 1982 współreaktywował i współpracował z pismem Tajnej Komisji Zakładowej Stoczni Gdańskiej „Rozwaga i Solidarność”. 16 II 1983 zatrzymany, 18 II 1983 aresztowany i osadzony w Areszcie Komendy Wojewódzkiej MO w Gdańsku, następnie w areszcie śledczym w Gdańsku. 4 VII 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku uchylił areszt, 18 VIII 1983 Sąd Rejonowy w Gdańsku umorzył postępowanie na podstawie ustawy o amnestii z 21 VII 1983. W czasie aresztowania zwolniony z pracy. Po wyjściu na wolność złożył podanie o przyjęcie do stoczni, zostało ono odrzucone.
Od 17 X 1983 do 30 IX 1988 kierownik produkcji pomocniczej w Zakładzie Budowlano-Remontowym Lokatorsko Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej Morena w Gdańsku. W latach 1986–1988 przebywał na wyjeździe zarobkowym do USA. Po obradach Okrągłego Stołu (6 II – 5 IV 1989) powrócił do pracy w Stoczni Gdańskiej: w latach 1989–1996 starszy projektant, specjalista ds. analiz strategicznych. W latach 1989–1995 działacz Prezydium Komisji Zakładowej, w 1990–1995 delegat na Wojewódzkie i Krajowe Zjazdy Delegatów, działacz Zarządu Regionu Gdańskiego. W latach 1992–1995 wiceprzewodniczący Sekretariatu Metalowców i przewodniczący Krajowej Sekcji Przemysłu Okrętowego. Od 1995 do emerytury prowadził własną działalność gospodarcza. Od 2012 członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970.
Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1997). Według wypisu z dziennika rejestracyjnego Służby Bezpieczeństwa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych (WUSB) w Gdańsku, w grudniu 1983 zarejestrowany przez Inspektorat 2 WUSW w Gdańsku jako OZ, przerejestrowany 5 I 1984 na TW ps. Karol, wyrejestrowany 30 VIII 1988. Materiały nie zachowały się. Według jego relacji nie doszło do zawiązania współpracy ani do przekazywania jakichkolwiek informacji.
Bibliografia:
Realcja Zbigniewa Lisa (2010).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku. akta paszportowe; akta SO kryptonim „Klan”.
Archiwum Stoczni Gdańsk S.A., akta osobowe.
Kazański Arkadiusz, Województwo gdańskie, w: „Trzynastego grudnia roku pamiętnego…”. Internowani w stanie wojennym z powodów politycznych z województw bydgoskiego, elbląskiego, gdańskiego, słupskiego, toruńskiego i włocławskiego, red. Igor Hałagida, Bydgoszcz–Gdańsk 2011.
