SCHNAASE PAUL HEINRICH WILHELM, kupiec, radny
| < Poprzednie | Następne > |
PAUL HEINRICH WILHELM SCHNAASE (1790 Gdańsk – 31 I 1855 Gdańsk), kupiec, radny Gdańska w 1827. Wnuk ławnika Starego Miasta Paula Gottlieba Schnaasego (1728–1787), od 23 I 1759 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska i po kądzieli Paula Świetlickiego, pastora kościoła św. Jana. Syn Paula (2 XII 1762 Gdańsk – 19 VI 1814 Berlin), 2 III 1779 zapisanego do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, od 12 II 1789 posiadającego potwierdzone obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), kupca handlującego winem, właściciela firmy obsługi statków w gdańskim porcie, z kantorem we własnej kamienicy przy Grosse Wollwebergasse 1985 (ul. Tkacka 2) (ze stajniami przy Kleine Scharmachergasse 2019 (ul. Wełniarska 1)), w 1800 chwilowego właściciela nabytego na licytacji Dworu II w Strzyży. Brat historyka sztuki Karla Juliusa, kupca Friedricha Roberta Emila (29 I 1800 Gdańsk – 30 III 1855 Gdańsk, na apopleksję) i pastora Eduarda Davida.
W 1808 był współwłaścicielem ojcowskiej firmy („F.Paul Schnaase & Sohn”; „F.Paul Schnaase & Syn”), od 1814 wraz z bratem Friedrichem Robertem Emilem jej właścicielem. W 1811 zarejestrowany jako student fizyki w Heidelbergu. Do 31 XII 1825 firma dzierżawiła od władz wojskowych na magazyn wina piwnice Wielkiej Zbrojowni. 1 I 1830 zmieniła nazwę na „F.Schnaase Sohn” („F.Schnaase Syn”). Był właścicielem ogrodu przy Bramie Oliwskiej, który od 1819 udostępniał oficerom z pobliskiego kasyna. We wrześniu 1827 we własnej kamienicy przy Grosse Wollwebergasse 1985 (ul. Tkacka 2) otworzył płatną czytelnię gazet i wypożyczalnię książek (Schnaase'sche Leihbibliothek) z literaturą piękną, pamiętnikarstwem, popularnymi opracowaniami historycznymi, operowymi librettami. Zasób biblioteki liczył około 10 000 tomów, korzystać z niej mogły osoby z „wyższych stanów" po wcześniejszym zgłoszeniu potrzebnego tytułu. Po jego śmierci zbiór książek trafił do Biblioteki Miejskiej.
Od czwartego kwartału 1827 wydawał pismo (ukazało się 26 numerów) „Der Gesprächige oder Mittheilungen aus dem Gebiete der Literatur und Kunst, des Lebens und der Gewerbe” („Rozmowy i doniesienia z dziedziny literatury i sztuki, życia i rzemiosła”) ( Czasopisma kulturalne w XVIII–XIX wieku), wykpione przez Wilhelma Schumachera i złośliwie określane jako „Geschwätzige” (papla). Od 1822 był członkiem gdańskiej Korporacji Kupców, jej członkiem był również od 1831 brat Friedrich Robert Emil, od 1846 należący także do Towarzystwa Przyjaciół Sztuki.
7 III 1821 zaręczył się, a 12 lipca tego roku ożenił z Johanną Wilhelminą, córką Johanna Wilhelma Weickhmanna. Syn Paul Wilhelm Adolph (ur. 1823 Gdańsk), był w 1841 absolwentem Gimnazjum Miejskiego, studiował prawo w Królewcu, był sędzią w Gdańsku, od 1867 emerytem.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, Księga ślubów kościoła NMP, 1461/66, s. 3.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 541; t. VIII, s. 311.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 361.
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 38 z 12 V 1819, s. 888; nr 63 z 7 VIII 1819, s. 1567; nr 20 z 10 III 1821, s. 519 (ogłoszenie zaręczyn); nr 28 z 2 II 1855, s. 235 (nekrolog).
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 453.
