SOBCZYK ANTONI, szofer mechanik, maszynista, urzędnik
| < Poprzednie | Następne > |
ANTONI FRANCISZEK SOBCZYK (4 VI 1913 Przedbórz, powiat konecki – 8 VIII 1985 Gdynia), szofer mechanik, maszynista, urzędnik. Jedyne dziecko krawca Franciszka Sobczyka (pochodzącego z miejscowości Fałków, zmarł jakiś czas po narodzinach syna) i Antoniny z domu Jeżewskiej (11 VI 1890 – 17 XI 1976). Początkowo przebywał z matką w Przedborzu, gdzie chodził do szkoły, następnie dwa lata spędził w Fałkowie u stryja.
W 1925 przeprowadził się z matką do Warszawy, a w 1926 do Wilna. Tam do 1931 dokończył edukację podstawową (łącznie 7 klas) i szkołę rzemieślniczą (być może do 1935), uzyskał zawód mechanik silników spalinowych, w tym zawodzie też pracował. W latach 1935–1937 odbył zasadniczą służbę wojskową w 7. Batalionie Pancernym w Grodnie (szeregowiec). Po zdemobilizowaniu pracował w firmach prywatnych jako szofer mechanik. Walczył w wojnie obronnej we wrześniu 1939. Po powrocie do Wilna pracował na kolei jako pracownik fizyczny, następnie jako szofer mechanik w „urzędzie” lub „zarządzie” miasta; w życiorysie spisanym przy próbie przyjęcie do Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (UB) w 1949, podał, że pracował w „urzędzie bezpieczeństwa” (NKGB) w Wilnie i został zaangażowany do pracy tajnej w wywiadzie.
W czerwcu 1941, po ataku Niemiec na ZSRR, został ewakuowany w głąb Rosji. Pracował jako mechanik w Moskwie, Krasnojarsku i Minusińsku. W 1944 (lub 1943) zaciągnął się do Ludowego Wojska Polskiego; służył w stopniu kaprala w 83. Pułku Artylerii Przeciwlotniczej, walczył w strukturach I Frontu Białoruskiego. Po zdemobilizowaniu osiadł w Skarżysku-Kamiennej, pracował w Państwowej Fabryce Amunicji (PFA) jako szofer mechanik (17 XII 1945 – 24 VIII 1946), firmach prywatnych jako mechanik samochodowy (1946–1947) oraz Zjednoczonych Zakładach Wyrobów Metalowych Nr 2 (dawna PFA) jako kierownik działu – dyspozytor (1947–1949).
W 1949 skierowany został na półroczną Szkołę Polityczną w Rembertowie, po ukończeniu której we wrześniu 1949 złożył podanie o przyjęcie do Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (WUBP) w Kielcach. Prośbę rozpatrzono negatywnie i zadecydowano o skierowaniu go do Trójmiasta. W latach 1949–1951 pracował w przedsiębiorstwach żeglugowych (Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe – GAL, Polska Marynarka Handlowa – PMH, Polskie Linie Oceaniczne – PLO). Po ukończeniu II kursu oficerów kulturalno-oświatowych w styczniu 1950 został skierowany na statek SS „Sołdek”, po dwóch rejsach i problemach zdrowotnych przeniesiono go do Wydziału Transportowego GAL. Od 15 V 1951 ponownie zaangażowany do floty, m.in. jako zastępca kapitana do spraw kulturalno-oświatowy na SS „Śląsk”. Następnie został przeniesiony do Oddziału Państwowej Komunikacji Samochodowej (PKS) w Gdańsku jako główny mechanik bazy samochodowej (1951–1952), później do Przedsiębiorstwa Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich (PPDiUR) „Arka” w Gdyni na stanowisko kierownika Oddziału Transportowego (2 VI – 22 X 1952), skąd odszedł do Stoczni Gdańskiej na stanowisko smarownika okrętowego w Bazie Zdawczej Statków (4 XI 1952 – 14 X 1953).
Od 1 XII 1953 do 31 V 1954 pracował w Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku, początkowo jako p.o. kierownika oddziału w Wydziale Komunikacji Drogowej, od 23 XII 1953 (formalnie od 1 I 1954) kierownik Referatu do Spraw Wyznań; odszedł na własną prośbę. W latach 1954–1973 pracował w Polskich Liniach Kolejowych (PKP) – Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych Kolei (DOKP) w Gdańsku, od 1966 w Węźle Gdynia, m.in. jako maszynista I klasy. Od 4 czerwca 1973 na emeryturze.
W latach 1943–1944 podobno należał do Związku Patriotów Polskich w ZSRR. Od 8 II 1947 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej (PPR), a od 15 XII 1948 do końca życia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Pełnił m.in. funkcje I sekretarza podstawowej organizacji partyjnej w Motowozowni Gdańsk Południe i oddziałowej organizacji partyjnej w Gdyni. Był również członkiem Związku Zawodowego Pracowników Kolejowych PRL i Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD).
Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych (1945), Medalem Za Warszawę (1945), Medalem Za Odrę i Nysę (1945), Medalem Zwycięstwa i Wolności (1946), Medalem Za Berlin (1966), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1971). Od 1949 mieszkał w Gdyni. Od 1947 był żonaty z Ireną Heleną z domu Zbroja (18 V 1927 – 5 IX 2008), ojciec Aliny Ireny (ur. 12 V 1947). Pochowany wraz z żoną i matką na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.
Bibliografia:
Akta osobowe z archiwów Stoczni Gdańskiej (sygn. 23487), Urzędu Miejskiego w Gdańsku (sygn. 8576) i Archiwum Państwowego w Gdańsku Oddział w Gdyni (sygn. 325/786).
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Komitet Miejski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gdańsku, sygn. 2660/38 i 39, Posiedzenia Egzekutywy KM PZPR w Gdańsku (z 22 XII 1953 i 16 I 1954), Dokumentacja Wydziału do Spraw Wyznań Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku (nr zespołu 2375).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku (nr spisów 299, 929, 0215).
