STOCZNIA GDAŃSKA. HOLOWNIK SERII B60
| < Poprzednie | Następne > |
HOLOWNIKI SERII B60 budowane w Stoczni Gdańskiej w latach 1948–1954. Były to jednostki przeznaczone do obsługi holowniczej statków w porcie i na redzie. 5 V 1946 przedsiębiorstwo Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe (GAL), mające siedzibę w Londynie, zawarło ze Zjednoczeniem Stoczni Polskich porozumienie w sprawie budowy statków, m.in. holowników redowych o mocy 400 KM. GAL przekazał także opracowane założenia techniczne. Dokumentację jednostek opracowało Centralne Biuro Konstrukcji Okrętowych nr 1 (CBKO-1). Prace nad projektem trwały od 1946 i prowadzone były przez Witolda Wakułę (19 IX 1910 – 23 III 1983), Feliksa Grochowskiego (14 XII 1921 – 7 III 1994) oraz Edwarda Słomskiego (11 XI 1921 – 17 I 200).
Jednostki typu B60 posiadały konstrukcję nitowaną. Technikę spawalniczą wykorzystano w ograniczonym zakresie do prac przy nadbudówce, pokładzie oraz grodziach. Jednostka była wyposażona w pięć grodzi wodoszczelnych oraz jedną gródź przeciwpyłową, która oddzielała maszynownię od kotłowni. Kadłuby statków typu B60 były budowane na pochylniach A1, A2, A3 i A4 Wydziału K-2 (Wydział Montażu Kadłubów „A”).
Napęd stanowiła maszyna parowa dwuprężna Christiansen-Meyer nr 4 o mocy 325 KM przy 270 obrotach na minutę. Parę dostarczał kocioł cylindryczny typu Howden-Johnson opalany węglem (ok. 86 m² powierzchni ogrzewalnej). Śruba napędowa wykonana była z brązu, o średnicy 2,05 m. Statki miały długość 27,4 m; szerokość – 6 m; wysokość boczna do pokładu głównego – 3,54 m; wyporność – 210 ton. Rozwijały prędkość do 4 węzłów przy uciągu do 3 ton. Wyposażone były w haki holownicze. Statki były budowane według przepisów Germanisher Lloyd, pod nadzorem Polskiego Rejestru Statków. Stateczność jednostek została określona według przepisów Rejestru ZSRR z ograniczeniem pływania do 100 mil od brzegu. Prototypowym statkiem serii B60 był „BG-7”, który po przekazaniu Marynarce Wojennej przemianowano na „H-7”.
W Stoczni Gdańskiej wybudowano cztery kadłuby, praca nad nimi trwała od miesiąca do pół roku. W zakładzie wyposażono tylko pierwszy z holowników (B60/1). Z tego też względu do dorobku Stoczni Gdańskiej wlicza się tylko ten statek. Jednostkę B60/2 „BG-8”, później przemianowaną na „H-8”, ukończono w Stoczni Północnej. Statki „Michał” (B60/3) oraz „Stoczniowiec” (B60/4) wyposażone zostały w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni.
Jednostki były budowane dla Wydziału Holowniczo-Ratowniczego GAL. W 1950 budowę przerwano z powodu rozwiązania spółki GAL, co było związane z akcją władz polskich zakładającą likwidację założonych przed II wojną światową firm armatorskich. W 1951 utworzono państwowe przedsiębiorstwo Polska Żegluga Morska, które nie było zainteresowane kupnem tych holowników. Dwa holowniki przeszły w użytkowanie Marynarki Wojennej, a następne trafiły do Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni oraz do Stoczni Gdańskiej. Jako holowniki redowe nie do końca przystawały do pracy w przemyśle stoczniowym, niemniej okazały się bardzo przydatne przy łamaniu lodu.
Holownik „Stoczniowiec” (B60/4) miał zbyt małą moc, aby holować zwodowane statki. Do ich transportu na nabrzeża wyposażeniowe wynajmowano jednostki z gdańskiego portu. Z kolei „Stoczniowiec” wykorzystywany był do obsługiwania barek z paliwem do statków, które miały odbyć próby morskie oraz z ładunkiem służącym do wyposażania jednostek. Zapewniał łączność statku ze stocznią podczas prób morskich. Służył jako asysta dla dźwigów pływających, które posiadały własny napęd, ale był on na tyle słaby, że mógł służyć jedynie do poruszania urządzenia w miejscu ich pracy. Statek holował m.in. „Juranda” o udźwigu 100 ton wybudowanego na Węgrzech, który pracował w Stoczni Gdańskiej od 1963 do zezłomowania w 2011.
| Numer | Nazwa | Położenie stępki | Wodowanie | Oddany do użytku | Armator | Kraj |
|---|---|---|---|---|---|---|
| B60/01 | BG-7, później H-7 | 3 IV 1948 | 30 IV 1948 | 28 IV 1954 | Marynarka Wojenna | Polska |
| B60/02 | BG-8, później H-8 | 3 IV 1948 | 30 IV 1948 | 30 XII 1953 | Marynarka Wojenna | Polska |
| B60/03 | „Michał” | 1948 | wrzesień 1948 | 1954 | Stocznia im. Komuny Paryskiej w Gdyni | Polska |
| B60/04 | „Stoczniowiec” | 1948 | wrzesień 1948 | 10 VII 1954 | Stocznia Gdańska | Polska |
Bibliografia:
Informacje Tadeusza Deptały, Karola Hajdugi, Zygmunta Tyski.
Deptała Tadeusz, Typy statków ze Stoczni Gdańskiej, Gdańsk 2017 (maszynopis w zbiorach autorki).
Frąckowiak Miłosz, Statki Stoczni Gdańskiej 1947–2013, Gdańsk 2020 (maszynopis z zasobów Karola Hajdugi w zbiorach autorki).
Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim, red. Edmund Cieślak, Gdańsk 1972.
Historia Stoczni Gdańskiej, red. Konrad Koch, Jakub Kufl, Wojciech Polak, Przemysław Ruchlewski, Magdalena Staręga, Andrzej Trzeciak, Gdańsk 2018.
Jarecki Edward, Stocznia Gdańska im. Lenina. Życie społeczno-polityczne w latach 1945–1984, Warszawa 1985.
Reference list. List of ships built in the years 1949–1994, up to 31 August 1994 (zestawienie uzupełnione wykazem jednostek wybudowanych do czasu upadłości Stoczni Gdańskiej).
Wojciechowski Henryk, Stocznia Gdańska. Fakty i liczby, Gdańsk 1968.
