TIERGART AUGUSTIN, proboszcz kościoła NMP
| < Poprzednie | Następne > |
AUGUSTIN TIERGART (zm. przed 16 IV 1466), członek warmińskiej kapituły katedralnej, proboszcz kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP) w Gdańsku. Być może syn Petera, w latach 1398–1418 rajcy Głównego Miasta Gdańska, brat Johanna (zm. 1456), prokuratora zakonu krzyżackiego w Rzymie, a następnie biskupa kurlandzkiego, oraz Dorothe i Anne (jedna z nich była matką Johanna Lindaua). Był klerykiem diecezji włocławskiej. Studiował sztuki wyzwolone w nieznanym ośrodku, w latach 1424–1427 uczył się w Rzymie, gdzie zdobył licencjat dekretów. Od 12 II 1427 do 17 V 1432 był pisarzem papieskiej penitencjarii (najwyższego sądu kościelnego). W Rzymie pozostawał do sierpnia 1432, wstąpił tam do bractwa Santa Maria dell’ Anima. W towarzystwie biskupa warmińskiego Franza Kuhschmalza, którego był bliskim współpracownikiem, na początku 1437 przebywał w Rydze, gdzie uczestniczył w obradach synodu prowincjonalnego. Razem z tym ordynariuszem jeszcze w maju udał się na sobór do Bazylei, gdzie pozostał do wiosny 1438; wraz z nim 5 III 1438 we Frankfurcie nad Menem był świadkiem elekcji Albrechta II na króla Niemiec.
14 IV 1424 uzyskał prowizję na kanonię we Fromborku, wakującą po Franzu Kuhschmalzu w związku z jego wyborem na biskupstwo warmińskie. 27 VIII 1424 już jako pełnoprawny kanonik otrzymał zgodę prepozyta warmińskiego Arnolda Dattelna na podjęcie studiów. W 1430 otrzymał dochody z należącego do niego alodium w Zawierzu (Zagern) koło Braniewa; nadal pozostając poza diecezją, w 1431 płacił na rzecz kościoła katedralnego zwyczajową opłatę za paramenta kościelne. Na Warmii potwierdzony został dopiero od 18 IV 1438. W 1445 był administratorem dóbr kapituły i rezydował na zamku olsztyńskim. Wiosną 1447 był już kustoszem kapituły warmińskiej. 10 XI 1449 wraz z całą kapitułą przeciwstawiał się bulli papieża Mikołaja V, której mocą wielki mistrz zakonu krzyżackiego otrzymywał prawo obsadzania dwóch prebend we Fromborku. Aprobował także przyłączenie się kolegium kanoników do Związku Pruskiego. W 1457, po śmierci biskupa Franza Kuhschmalza, wraz z dwoma innym członkami kapituły wybrał w Gdańsku na ordynariusza warmińskiego Jana Lutka z Brzezia (dotychczasowego administratora arcybiskupstwa gnieźnieńskiego), kandydata króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka. Sam w 1458 określony został kanonikiem i administratorem kościoła warmińskiego. W 1464 był pełnomocnikiem miasta Gdańska w pertraktacjach z zakonem krzyżackim.
Zabiegał o beneficja kościelne. 30 III 1424 roku uzyskał zatwierdzenie na proboszcza parafii w Krems w diecezji passawskiej, 11 X 1424 toczył o to spór z trzema innymi duchownymi i mimo ponowienia prowizji (16 XI 1424) beneficjum tego nie objął. 29 V 1424 otrzymał papieskie zatwierdzenie na kanonii i prebendzie w Ratyzbonie. Objęcie przyobiecanej kanonii okazało się niemożliwe, w związku z czym 24 IX 1427 – jako pisarz papieskiej penitencjarii – otrzymał prowizję na inną kanonię i prebendę ratyzbońską. 10 XII 1424 zobowiązał się nawet zapłacić należne annaty, kanonikiem w Ratyzbonie tytułował się dopiero 4 XI 1432, zrezygnował z kanonii przed 11 III 1435. Kolejną prowizję, na archidiakonat przy kolegiacie w Głogowie, otrzymał 24 IX 1427; starał się o niego bezskutecznie jeszcze w 1429 roku. 4 XI 1432 uzyskał również prowizję na kanonię lubecką oraz ekspektatywę (prawo do objęcia beneficjum w momencie, kiedy będzie ono wolne) na kanonię wrocławską i na beneficjum należące do prawa patronatu biskupa warmińskiego. W 1438 otrzymał ponadto prowizję na prepozyturę ozylską. Jego brat, biskup kurlandzki Johann, próbował zapewnić mu także następstwo na godności biskupiej, jednak przeciwni temu byli zwierzchnicy zakonu krzyżackiego, zapewne z powodu zaangażowania się części członków rodziny Tiergartów w działalność Związku Pruskiego.
W 1455 powrócił do Gdańska, objął godność proboszcza kościoła NMP, która sprawował do śmierci. Cieszył się zaufaniem Rady Miasta, której bywał również przedstawicielem na zewnątrz. Mimo trwającej wojny trzynastoletniej kontynuował prace budowlane przy kościele; podwyższona została między innymi wieża dzwonna, rozpoczęto budowę zegara astronomicznego, w 1458 przeniesiono do kaplicy Wszystkich Świętych bibliotekę ufundowaną przez Andreasa Slommowa, na 1462 datowane jest odlanie i zawieszenia dzwonu znanego jako Landglocke.
Jako kustosz warmiński był autorem inwentarza fromborskiej biblioteki kapitulnej, który opracował w 1451.
