TWERDOCHLIB ANDRZEJ, prozaik, scenarzysta filmowy
| < Poprzednie | Następne > |
ANDRZEJ TWERDOCHLIB (21 IV 1936 Ostrów Mazowiecka – 12 XII 1991 Gdańsk), prozaik, scenarzysta filmowy. Syn lekarza weterynarii Jarosława (20 I 1908 – 2 XII 1978 Gdańsk) i farmaceutki Janiny z domu Ostrowskiej (15 IX 1916 – 4 XI 1979 Gdańsk). Podczas II wojny światowej mieszkał z rodzicami od 1940 we wsi Wąsewo, w 1945 w Bystrej i Jaworze koło Bielska-Białej, gdzie w miejscowym liceum w 1953 zdał maturę. W latach 1952–1956 był członkiem Związku Młodzieży Polskiej. Od 1953 do 1957 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej, inżynier. Podczas studiów pracował jako instruktor kulturalno-oświatowy w Funduszu Wczasów Pracowniczych w Wiśle, Szczyrku i Ełku. Ukończył kurs dla zawodowych kierowców, pracował jako kontroler techniczny w Przedsiębiorstwie Zmechanizowanych Robót Ziemnych w Nowej Hucie, następnie w Przedsiębiorstwie Transportowym Budownictwa w Krakowie, do 1967 był kierownikiem bazy w Wojewódzkiej Kolumnie Transportu Sanitarnego w Krakowie. Od 1968 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), utrzymywał się z pracy literata.
Od 1970 w Gdańsku, od 1972 był kierownikiem literackim Teatru „Miniatura”, od 1977 kierownikiem literackim gdańskiej produkcji Wytwórni Filmów Fabularnych „Poltel”.
Jako prozaik zaliczany do tzw. „małego realizmu w prozie współczesnej”; do tego gatunku twórczości społeczno-obyczajowej kwalifikowane są przez krytyków jego książki o życiu i pracy zwykłych robotników (kierowców, ludzi budowy): Małe punkty (1965), Gwiazda sezonu (1967), Z braku dowodów (1968), Godzina za godziną (1971, w RFN 1972), Sploty (1987). Z kolei akcja powieści Temat (1969), Czterej w lesie (1971), Trzecia runda (1976) rozgrywa się w środowisku artystycznym. Utwory Numer zastrzeżony (1982), Pod parasolem (1983) i Jazda okrężna (1985) to rozliczenie pisarza z wydarzeniami początku lat 80. XX wieku. Współscenarzysta filmów: Znaki na drodze (1970), Na niebie i na ziemi (1973), Godzina za godziną (1974), oraz seriali telewizyjnych: Ostatnia wojna nowoczesnej Europy (1979–1981; później powieść Najdłuższa wojna, 1988) i Pan na Żuławach (1984).
Autor cyklicznych felietonów, wcześniej w Krakowie, po 1970 w prasie Wybrzeża (w wyborze ukazały się w formie książkowej), słuchowisk w Radiu Gdańsk. W latach 1978–1981 i 1986–1987 prezes gdańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Był członkiem Ogólnopolskiego Zespołu Pisarzy Partyjnych przy Komitecie Centralnym PZPR. W latach 1975–1977 wchodził w skład Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku, przewodniczył Komisji Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, zasiadał w Prezydium Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w Gdańsku.
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1984), odznakami „Za zasługi dla Gdańska”,
„Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, „Zasłużony dla Kultury Polskiej ” (1983). Laureat m.in. nagrody kulturalnej wojewody gdańskiego w dziedzinie literatury (1982), nagród Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za scenariusze filmowe (1979 i 1986), nagrody „Trybuny Ludu” (1985) oraz dwóch nagród za fabularny film telewizyjny Zimne ognie: II Nagrody w konkursie na nowelę filmową Życie i praca człowieka we współczesnej Polsce zorganizowanym przez Naczelny Zarząd Kinematografii (1974) oraz II Nagrody w konkursie na nowelę filmową ogłoszonym przez Ministerstwo Kultury i Sztuki oraz Centralną Radę Związków Zawodowych (1975).
Od 1958 żonaty był z Ireną z domu Klaja (13 XII 1932 – 27 X 1994 Gdańsk), księgową. Pochowany na cmentarzu Łostowickim.
