WINIARSKA HALINA, aktorka
| < Poprzednie | Następne > |
HALINA WINIARSKA (8 X 1933 Chrzanów – 16 IV 2022 Gdańsk), aktorka teatralna i filmowa, honorowa obywatelka miasta Gdańska. W 1952 ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim i rozpoczęła pracę aktorską w amatorskim teatrze Nurt z Nowej Huty. W latach 1956–1958 występowała w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, gdzie w 1957, grając rolę Kamy w Faraonie według Bolesława Prusa, zdała eksternistyczny egzamin aktorski i otrzymała uprawnienia zawodowego aktora. Występowała w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie (1958–1960), Teatrze Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze (1960–1963) i Teatrze Dramatycznym w Poznaniu (1963–1966).
W 1966 związała się z Teatrem Wybrzeże, tam w 2003 obchodziła 50-lecie pracy twórczej. Zagrała ponad sto ról teatralnych, kilkanaście filmowych. Zasłynęła jako mistrzyni repertuaru klasycznego, grając między innymi tytułową Elektrę w tragedii Sofoklesa (reżyseria Jerzy Zegalski), Królową w Królu Ryszardzie II Shakespeare’a, Ifigenię w Ifigenii w Taurydzie Goethego, Gertrudę w Hamlecie Shakespeare’a (reżyseria Marek Okopiński), tytułowe role w Marii Stuart Schillera (reżyseria Jerzy Hoffmann) i w Helenie Eurypidesa (reżyseria Stanisław Hebanowski), Raniewską w Wiśniowym sadzie (reżyseria Krzysztof Babicki). Do jej najwybitniejszych kreacji w repertuarze współczesnym należą: Molly Bloom w Ulissesie według Joyce’a (reżyseria Zygmunt Hübner), tytułowa rola w Matce Witkacego (reżyseria Tadeusz Minc), role w sztukach Albeego w reżyserii Stanisława Hebanowskiego: Marta w Kto się boi Virginii Woolf? i Alicja w Maleńkiej Alicji. Wystąpiła w kilkudziesięciu przedstawieniach Teatru TV, między innymi jako Pani Alving w Upiorach Ibsena (1979), Hrabina w Wallensteinie Schillera (1989) i Klytajmestra w Elektrze Eurypidesa (1994).
W okresie 1977–1985 wykładowca w Studium Aktorskim przy Teatrze Wybrzeże, w gdańskim Biskupim Seminarium Duchownym ( Gdańskie Seminarium Duchowne) i Liceum Jezuitów w Gdyni. W latach 1961–1981 była członkiem SPATiF-ZASP, 1979–1981 Zarządu Głównego. Od 1980 w Solidarności: wspierała występami w Stoczni Gdańskiej strajkujących robotników, uczestniczyła w strajku okupacyjnym pracowników kultury w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Z mężem Jerzym Kiszkisem internowana od 13 XII 1981 do 19 I 1982 (pierwszego dnia z mężem w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, następnie w areszcie w Gdańsku, w więzieniu w Fordonie i w Ośrodku Odosobnienia w Gołdapi) (zob. Piotr Suchora). Występowała podczas mszy za ojczyznę w gdańskich kościołach (1982–1988) i dla strajkujących w stoczni i porcie gdańskim w sierpniu 1988. W 1989 członkini Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Gdańsku, w tym samym roku współzałożycielka Fundacji „Sprawni Inaczej”, od 2012 członkini Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970.
Uhonorowana m.in. Medalem 25-lecia Solidarności (2005), za całokształt twórczości aktorskiej Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze–Gloria Artis (2007); laureatka Nagrody Artystycznej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (1991, 1992, 2000), Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny” (2012) i Nagród Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury w 2003 (z okazji jubileuszu 50-lecia twórczości scenicznej), w 2007 (za zaangażowanie i wkład w dzieło tworzenia gdańskiej kultury), w 2013 (za całokształt pracy artystycznej, w tym za wybitny wkład w tworzenie gdańskiej sceny teatralnej), w 2016 (z okazji jubileuszu 70-lecia działalności artystycznej i 50-lecia obecności Teatru Wybrzeże w Gdańsku). W latach 1997–2013 zasiadała w kapitule medali św. Wojciecha i księcia Mściwoja II. 14 IX 2020, z mężem Jerzym Kiszkisem, otrzymała tytuł honorowego obywatela miasta Gdańska. 17 III 2023 w Ratuszu Starego Miasta odbyła się promocja książki Mariusza Szmidki Winiarska i Kiszkis.
Z pierwszego małżeństwa z aktorem i dramaturgiem Zenonem Noconiem (1923–1992) matka Krzysztofa (ur. 1954), prezesa Towarzystwa Investing, który przyjął nazwisko ojczyma. Od 29 VI 1963 żona Jerzego Kiszkisa, matka Joanny (ur. 1967), rzecznika prasowego Teatru Capitol we Wrocławiu. Pochowana w Alei Zasłużonych na cmentarzu Srebrzysko.
