ZABUSKA KALINA MARTA, historyk sztuki
| < Poprzednie | Następne > |
KALINA MARTA ZABUSKA (ur. 25 V 1948 Gdańsk), historyk sztuki. Córka przybyłych do Gdańska w 1945 z Kresów Wschodnich Jana Gumowskiego (1 V 1905 – 4 X 1979 Gdańsk) i Leontyny z domu Świechowskiej (8 X 1909 – 6 IX 1991 Gdańsk). W latach 1962–1966 uczyła się w VII Liceum Ogólnokształcącym, w 1969–1974 studiowała historię sztuki na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego.
Od 1974 asystent w Pracowni Malarstwa Działu Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku (MNG). Od 1976 zatrudniona w Pracowni Dokumentacji Naukowo-Historycznej PP Pracownie Konserwacji Zabytków Oddział w Gdańsku. Dokumentowała m.in. przebieg prac konserwatorskich w Pałacu Augustusburg w Brühl w Niemczech (1978). W 1979 ukończyła studia nad dokumentacją historyczno-urbanistyczną Sopotu i nad katalogiem zabytków architektury secesyjnej i modernistycznej. W 1986 powróciła do pracy w Muzeum Narodowym w Gdańsku, na krótko do Działu Naukowo-Oświatowego, następnie została kustoszem w Pracowni Grafiki Działu Sztuki Dawnej, gdzie pracowała do emerytury w 2015.
Opracowywała katalogi zbiorów grafiki, scenariusze wystaw, zajmowała się udostępnianiem i popularyzacją, głównym wątkiem zainteresowań czyniąc kolekcję Jakoba Kabruna. Do najciekawszych wystaw jej autorstwa należą: Reinier Nooms zwany Zeeman (1612–1664), holenderska grafika marynistyczna XVII wieku, wystawa rycin ze zbiorów MNG (1993), eksponowana również (z katalogiem) w Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku (1994); Ryciny Daniela Chodowieckiego w kolekcji Jacoba Kabruna (MNG 2006); Rembrandt i krąg jego tradycji (MNG 2006). Brała udział w przygotowaniu wystaw MNG, opracowywała do nich teksty haseł, esejów i materiałów promocyjnych: Rysunki, grafiki i obrazy z kolekcji Jacoba Kabruna (MNG, 1995); Artyści gdańscy XIX wieku (MNG, 1995); Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdańska od połowy XV wieku do końca XVIII wieku (MNG, 1997); Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich, t. II: Katalog (MNG 2006); Usłyszeć obraz. Muzyka w sztuce europejskiej od XV do początku XX wieku (MNG 2007).
Wybrane przez nią ryciny prezentowane były na wielu wystawach organizowanych przez polskie muzea, opracowała do nich hasła w katalogach Sztuka niemiecka 1450–1800 w zbiorach polskich, Muzeum Narodowe w Kielcach, 1996; Impresjoniści niemieccy: Liebermann, Slevogt, Corinth. Ryciny, rysunki, obrazy w zbiorach polskich, Muzeum Narodowe w Warszawie, 2005; Rembrandt. Rysunki i ryciny w zbiorach polskich, Muzeum Narodowe w Warszawie, 2009; Albrecht Dȕrer i rewolucje graficzne XVI wieku, Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy 2011 (wystawa wspólna z MNG). W 2019 opracowała kolekcję rycin (1180) ze zbioru Krystyny Dietrich, zakupionych przez Miasto Gdańsk dla powstającego w Sierocińcu Domu Chodowieckiego i Grassa.
Zbiory graficzne muzeum traktowała jako wielki skarbiec ikonograficzny, dostępny wszystkim poszukującym analogii artystycznych, historycznych widoków Gdańska oraz tematów na cykliczne i okazjonalne wydarzenia związane z historią i kulturą Gdańska i Pomorza. Współpracowała z Nadbałtyckim Centrum Kultury, Uniwersytetem Gdańskim, gdańskimi muzeami oraz z prasą codzienną i periodykami, m.in. „Dziennikiem Bałtyckim”, dodatkiem lokalnym do „Gazety Wyborczej”, „Jantarowymi Szlakami” i „Pomeranią”. Przyjmowała na praktyki i ćwiczenia studentów muzealnictwa, historii sztuki, archiwistyki oraz kierunków artystycznych. Uczestniczyła w Bałtyckich Festiwalach Nauki w ramach cyklu „Kierunek–Sztuka”. Autorka monografii Szekspirowska dekada. Lata 1778-1788 w twórczości Daniela Chodowieckiego (2013); Daniela Chodowieckiego przypadki. Rzecz o artyście spełnionym z Gdańskiem i Berlinem w tle (2018). W 1997 na łamach „Pomeranii” przedstawiła koncepcję ideową powstania Cmentarza Nieistniejących Cmentarzy, zrealizowaną w 2002 przez władze Gdańska. W 1997 wystąpiła z inicjatywą ustawienia w Gdańsku kolumny Daniela Fahrenheita (termometru ze skalą Fahrenheita), proponując jej lokazlizację przy Forum City (efektem był artykuł w „Dzienniku Bałtyckim” z 22/23 XI 1997 Chcemy Fahrenheita); ideę zrealizowano na Długim Targu w 2008.
Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (2005), odznakami Zasłużony Działacz Kultury (2003) i Za Opiekę nad Zabytkami (2003), Medalem św. Wojciecha (2007), Medalem Stulecia Niepodległości (2018). Otrzymała wyróżnienie w konkursie Wydarzenie Muzealne Roku – Sybilla 2001 w kategorii opracowań naukowych za Katalog zaginionych grafik z kolekcji Kabruna przechowywanych do drugiej wojny gdańskim Muzeum Miejskim (2001) oraz wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie o Nagrodę i Medal Zygmunta Glogera (2003).
Żona Lesława Zabuskiego, absolwenta Wydziału Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, dr hab. inż., profesora Instytutu Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku, matka Aleksandry Pabian, absolwentki skandynawistyki UG (2008),
Anny Zabuskiej–McLachlan, absolwentki klasy fortepianu Wydziału Instrumentalnego Akademii Muzycznej w Gdańsku (2007), Wydziału Nauk Społecznych Instytutu Psychologii UG (2008) i Royal Northern College of Music, Manchester Metropolitan University (doktorat 2017).
| Reinier Nooms zw. Zeemanem (1612-1664), holenderska grafika marynistyczna XVII wieku | katalog wystawy ze zbiorów MNG, Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, Frombork 1994 |
| Kolekcja kupca Jakuba Kabruna w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku | „Porta Aurea” nr 3, Gdańsk 1994 |
| Straty wojenne. Kolekcja Jacoba Kabruna | red. naukowa Jolanta Talbierska, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Polskiego Dziedzictwa Kulturalnego za Granicą, Bogucki Wydawnictwo Naukowe S.C., Poznań 2000, t. 1 – Ryciny. Historia i dokumentacja, t. 2 – Ryciny. Katalog, t. 3 – Ryciny. Ilustracje, Katalog strat (5300) z biografią kolekcjonera (wersja polska i angielska) |
| Katalog zaginionych grafik z kolekcji Kabruna, przechowywanych do drugiej wojny w gdańskim Muzeum Miejskim | aneks do powyższej publikacji (2001) |
| Matthaeus Deisch, t. 25 (2000); Johannes Donnet, t. 28 (2001); Samuel Donnet, t. 28 (2001); Jeremias Falck, t. 36 (2003). | hasła w: Allgemeines Künstlerlexikon, KG Saur Verlag München–Leipzig |
| Obecność nieobecnego. Ryciny Daniela Chodowieckiego w gdańskiej kolekcji Jacoba Kabruna | w: Gdańszczanin w Berlinie. Daniel Chodowiecki i kultura 2. połowy XVIII wieku w Europie Północnej, Materiały z sesji, Dom Uphagena, t. 2, Gdańsk 2002 |
| Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy | „Pomerania“, kwiecień-maj 2002 |
| Ryciny Daniela Chodowieckiego w kolekcji Jacoba Kabruna ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku | katalog wystawy, Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, Frombork 2004 |
| Straty poniesione przez muzealnictwo na skutek wojennego rozproszenia zbiorów Muzeum Miejskiego (Stadtmuseum) w Gdańsku (ryciny)
| style="vertical-align:top" | w: Straty wojenne Muzeum Miejskiego w Gdańsku, tom I, Straty w dziedzinie sztuki: malarstwa, rysunku, grafiki, rzeźby, Gdańsk 2005. | |
| Grafika gdańska XVIII wieku | w: Portret ponad wszystko. Jacob Wessel i jego wiek. Sztuka gdańska XVIII wieku, katalog wystawy (esej i opracowanie 70 haseł katalogowych), Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańsk 2006 |
| Menonicki rodowód gdańskiego kolekcjonera Jacoba Kabruna | w: Mennonici na Żuławach. Ocalone dziedzictwo, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańsk 2007 |
| Zbiory Muzeum Narodowego w Gdańsku. Kolekcja Jacoba Kabruna. Ryciny szkoły niemieckiej od końca XV do początku XIX wieku | kKatalog zbiorów, Muzeum Narodowe w Gdańsku, t. 1, cz. 1, Gdańsk 2009. |
| Ryciny ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku | w: Rembrandt i krąg jego tradycji, Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2010 |
| Nota o ilustracjach | w: Johanna Schopenhauer, Gdańskie wspomnienia młodości, (dobór i opracowanie materiału ilustracyjnego), wyd. słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010 |
| Rewolucje graficzne. Albrecht Dürer i szkoła niemiecka XV i XVI wieku | katalog wystawy, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Bydgoszcz 2011 (koncepcja i scenariusz wystawy, hasła katalogowe) |
| Szekspirowska dekada. Lata 1778–1788 w twórczości Daniela Chodowieckiego | wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013 |
| Zbiory Muzeum Narodowego w Gdańsku. Kolekcja Jacoba Kabruna. Ryciny szkoły niemieckiej od końca XV do początku XIX wieku. Daniel Chodowiecki (Gdańsk 1726–1801 Berlin) | katalog zbiorów, Muzeum Narodowe w Gdańsku, t. 1, cz. 2, Gdańsk 2015 |
| Daniela Chodowieckiego przypadki. Rzecz o artyście spełnionym z Gdańskiem i Berlinem w tle | wyd. fundacja terytoria książki, Gdańsk 2018 |
| Mateusz Deisch, grafik z reporterskim zacięciem | w: Mateusz Deisch, Gdańscy wywoływacze, reprint rycin z 1763, wyd, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2019 |
| Wspomnienie o Janie Gumowskim | Gdańsk 1945–1990. Materiały-Studia-Analizy, t. 3 pod red. Sylwii Bykowskiej i Mirosława Golona, IHPAN, IPN, Muzeum Gdańska, Gdańsk–Warszawa 2021 |
| Świat jest teatrem, aktorami ludzie… | w: Gdańskie ślady Szekspira. Chodowiecki & Limon, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2022 |
