BUDYNEK LOT-U
| < Poprzednie | Następne > |
w tle wieża kościoła św. Mikołaja, Teatr Wybrzeże)
BUDYNEK DOMU MEBLOWEGO, NASTĘPNIE POLSKICH LINII LOTNICZYCH (PLL LOT), ul. Wały Jagiellońskie 2/4. Powstał w miejscu zniwelowanych na przełomie XIX/XX wieku wałów miejskich, a następnie funkcjonującego tam do 1945 hotelu Danziger Hof i sąsiedniego placu, wykorzystywanego m.in. na potrzeby wesołego miasteczka. Budowę podjęto w 1958, w listopadzie 1959 był gotowy wykop, w początkach 1960 zaczęto kłaść fundamenty. Budynek powstał według projektu Lecha Kadłubowskiego. Swą wysokością nawiązywał do byłych wałów miejskich. Sama bryła była przeszklona, natomiast konstrukcje stalowe umożliwiły wysunięcie piętra o metr z każdej strony w stosunku do parteru. Kubatura budynku wynosiła 8640 m³, powierzchnia – 1480 m².
Dom Meblowy to pierwszy w Gdańsku pawilon z frontem i oryginalnie rozwiązaną klatką schodową od Targu Węglowego. Uchodził za nowoczesną, lekką architekturę, dzięki jasnym przeszkleniom odchodził od ciężkich budowli socrealizmu. Otwarty w niedzielę 27 XI 1961 z udziałem mieszkańców Gdańska, dysponujących talonami na meble.
W 1977 budynek przeszedł w posiadanie PLL LOT (salon meblowy przeniesiono na ul. Chmielną 67, gdzie rozpoczął działalność 25 III 1977). Został przeznaczony na siedzibę biura obsługi pasażerów PLL LOT, mieszczącego się wcześniej (od 1969) przy ul. Długiej 79/80 (od 2 I 1952 działał w tym miejscu pierwszy w Gdańsku sklep Dom Dziecka „Jaś i Małgosia”). Po przebudowie budynek otwarto 3 VI 1980 – z frontem od ul. Wały Jagiellońskie, z elewacją (z blachy i szkła) w kolorze miedzi (stąd popularna nazwa blaszak). Na parterze umieszczono jedenaście stoisk obsługi ruchu krajowego i zagranicznego, kasę walutową, przechowalnię bagażu, kawiarnię, punkt pocztowy i informacyjny, na piętrze znalazła się natomiast część administracyjna.
Biuro obsługi zlikwidowano na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, a wolne pomieszczenia były wynajmowane – działały tu między innymi drogeria sieciowa, sklep komputerowy, biuro rachunkowe, bar z kebabem, w piwnicy kluby muzyczne (Odlot Club, Terminal, Dance Club Echo). W 2000 PLL LOT podjęły decyzje o sprzedaży budynku, w latach 2010–2011 sugerowały władzom Gdańska wymianę działki na inną (proponowane przez miasto działki nie zyskały akceptacji firmy). W połowie 2012 budynek i działkę (łączna powierzchnia 2830 m²) nabyła (za 12,5 mln zł) gdyńska firma elektroniczna Elfeko SA, od początku zapowiadająca jego wyburzenie i wybudowanie nowego budynku hotelowo-biurowego-handlowego. Plany wzbudziły żywą dyskusję między zwolennikami dawnej zabudowy a miłośnikami architektury współczesnej. Z ramienia Elfeko Oddział „Wybrzeże” Stowarzyszenia Architektów Polskich rozpisał 3 IV 2017 konkurs na nową zabudowę, 13 X 2017 wybrano sześć najlepszych projektów z 19 nadesłanych i zakwalifikowanych. Konkurs rozstrzygnięto 12 X 2017, nie przyznając pierwszej nagrody, drugą otrzymał projekt Pracowni KD Kozikowski Design (Marcin Kozikowski, współpraca: Krzysztof Cichoń, Jakub Rink, Paweł Bazylewicz, Eryk Krasnowski, Emilia Wenecka). Planowano rozbiórkę budynku jesienią 2018 i budowę nowego obiektu od 2020. Zwycięski projekt zwycięzcy spotkał się jednak z krytyką, zastrzeżenia wniosła wojewódzka konserwator zabytków, Agnieszka Kowalska, z którą architekt uzgadniał poprawki do projektu. We wrześniu 2019 nowy wojewódzki konserwator zabytków, Igor Strzok, wystąpił o opinię na temat architektonicznych walorów budynku, w styczniu 2020 odmówił jego rozbiórki ze względu na cechy budynku zabytkowego.
